Magazyn centralny – definicja, funkcje, lokalizacja

W dobie rosnących potrzeb oraz poszerzającego się asortymentu – dynamiczny rozwój branży TSL nikogo nie zaskakuje. Popyt kreuje podaż – powstają nowe obiekty handlowe wymagające odpowiedniego zaplecza logistycznego. Mamy do czynienia z aktywnym przepływem produktów – nie tylko tych z rodzimego rynku, często także z najdalszych zakątków świata. O tym, w jaki sposób taka dystrybucja jest realizowana, gdzie składowany jest asortyment dostarczany do sieci sklepów – piszemy w poniższym artykule. Tematem przewodnim jest dziś magazyn centralny.

W magazynie centralnym składuje się produkty, które pochodzą od różnych dostawców. Dobra te są one dystrybuowane z rzeczowego magazynu do lokalnych obiektów, by docelowo trafić w ręce konsumenta. Z poniższego artykuły dowiesz się co to jest magazyn centralny, poznasz jego funkcje oraz czynniki, na które należy zwrócić uwagę planując zakup gruntu.

Co to jest magazyn centralny? Definicja

Magazyn centralny – element struktury logistycznej firmy charakteryzującej się rozbudowaną siecią dystrybucji. Jest to fizyczne miejsce składowania produktów, pochodzących od jednego lub wielu podmiotów gospodarczych, z którego produkty wydawane są przede wszystkim do magazynów lokalnych, rzadziej do klienta finalnego.

Inwestycja w jeden magazyn centralny jest uzasadniona logistycznie w przypadku dystrybucji charakteryzującej się przybliżonymi czasami dostaw do najbardziej oddalonych (względem rzeczowego magazynu) odbiorców. Dlatego mówi się o jego centralnym ulokowaniu względem pozostałych obiektów w łańcuchu dostaw. Jedną z najważniejszych decyzji strategicznych jest w tym przypadku lokalizacja, o czy napiszemy szerzej w dalszej części tego artykułu.

Funkcje magazynu centralnego

Główną funkcją magazynu centralnego, podobnie jak innych obiektów logistycznych, jest jak najlepsza obsługa odbiorcy, przy możliwie najniższych kosztach. Najlepsza obsługa odbiorcy jest najczęściej definiowana indywidualnie i wynika z celów strategicznych danego przedsiębiorstwa.

Uniwersalne funkcje magazynu centralnego są następujące:

• Przyjęcie towaru – należy zadbać o przygotowanie techniczne obiektu w celu ograniczenia uszkodzeń towaru oraz zapewnienia odpowiedniego poziomu wydajności,
• Weryfikacja przyjętego towaru – natychmiastowa kontrola jakości,
• Inwentaryzacja przyjętego towaru i przyjęcie zasobów do składowania,
• Składowanie – mające na celu zapewnienie takiej samej jakości produktów na wyjściu, jak w momencie przyjęcia,
• Kompletacja w celu przygotowania wysyłki do magazynów lokalnych / finalnego odbiory oraz szybka i bezbłędna wysyłka.

Inne funkcje magazynu centralnego są zgodne z ogólnie przyjętymi standardami logistycznymi, czyli: sprawna realizacja przyjęć i wydań często bardzo rozmaitego asortymentu oraz jego codzienna kontrola, będąca gwarantem doskonałej jakości nawet tych produktów, które wymagają specyficznych warunków przechowywania, na przykład określonej temperatury.

Jak zaprojektować magazyn centralny

Magazyn centralny to miejsce, z którego dystrybucja realizowana jest najczęściej do mniejszych magazynów, do sieci sklepów lub bezpośrednio do klienta, dlatego tak ważny jest tu proces kompletacji. Szybka i sprawna wysyłka skompletowanego zamówienia jest jedną z najważniejszych funkcji magazynu centralnego. Za powodzenie tego procesu odpowiada kilka czynników, między innymi doskonała organizacja przestrzeni: regały, antresole czy wózki dostosowane do pracy z różnego rodzaju asortymentem czy wreszcie przeszkolony personel.

Początek procesu w każdym magazynie to przyjęcie towaru. O tym czy magazynowanie będzie przebiegało bezproblemowo decydują określone aspekty: standaryzacja nośników, na których składowane są produkty, sprzęt dedykowany do rozładunku i załadunku oraz system informatyczny pozwalający na płynny przepływ informacji. W magazynach centralnych rzadko kiedy przechowuje się asortyment jednego typu, aczkolwiek zarówno drobnica, jak i towar wielkogabarytowy umieszczony jest najczęściej na palecie o wymiarach euro.

Po przyjęciu dostawy, pracownicy poddają ją kontroli, która ma na celu weryfikację jakości produktów, określenie warunków przechowywania bądź konieczności przepakowania. Jeśli podczas kontroli stwierdzi się wadę, produkt ten zostaje umieszczony w sekcji przeznaczonej do reklamacji. Tego typu operacje wymuszają na projektantach hal magazynowych dość precyzyjne planowanie przestrzeni operacyjnej. Proces projektowania magazynu centralnego należy rozpocząć przede wszystkim od analizy kilku czynników: rotacji towarów, sposobu ich pakowania i przechowywania czy konieczności ich kompletowania.

Jak widać podział na strefy, w tym strefę przyjęcia, reklamacji, kompletacji czy wydania jest obowiązkowym aspektem projektowania centralnego magazynu. Taki sposób zagospodarowania przestrzeni nie tylko zapewnia porządek, niweluje także ewentualne błędy wynikające z bałaganu wewnątrz hali, pozwala na wyposażenie obiektu w sprzęt niezbędny do obsługi nośników czy też wydzielenie przestrzeni do przechowywania towarów szczególnie wymagających.

Projektując magazyn centralny należy wziąć pod uwagę nie tylko rodzaj nośnika i kubaturę samej hali. Chcielibyśmy w tym miejscu zaznaczyć, że w WDX oferujemy bezpłatny layout logistyczny hali magazynowej. Kubatura definiuje najczęściej możliwość zastosowania określonych rozwiązań, jak regały wysokiego składowania.

Wybór lokalizacji magazynu centralnego

Wybór lokalizacji magazynu centralnego, powodowany koniecznością koncentracji i koordynacji przepływu towarów, ma kluczowe znaczenie dla całej inwestycji. Rozważając centralny system dystrybucji należy wziąć pod uwagę nie tylko kwestie związane z dostępem do dróg ekspresowych czy autostrad, choć są one niezwykle ważne. Równie istotne jest to, jaki towar będzie składowany, w jakiej odległości znajdują się zarówno zakłady produkcyjne, jak i sieci odbiorców. Wybór lokalizacji obiektu centralnego determinuje następujące podstawowe parametry operacyjno-inwestycyjne:

• poziom nakładów związanych z nabyciem działki i przygotowaniem terenu,
• poziom nakładów związanych z samą budową obiektu,
• poziom kosztów związanych z działaniami operacyjnymi obiektu,
• poziom przychodów generowanych przez obiekt,
• zyski i straty z działalności.

O finalnym wyborze lokalizacji decydują indywidualne potrzeby i strategia dystrybucji. Zawsze jednak uwzględniamy czynniki przyrodnicze (ukształtowanie terenu, bariery związane ze środowiskiem naturalnym), czynniki ekonomiczno-techniczne (dostęp do kadry pracowników, infrastruktura drogowa) oraz czynniki społeczno-polityczne (system obronności terytorialnej).

Czynniki obiektywne, które należy uwzględnić rozważając lokalizację magazynu centralnego to m.in.: gęstość zaludnienia oraz poziom dochodów i struktura wiekowa ludności, dostęp do komunikacji publicznej, infrastruktura drogowa, jej jakość oraz poziom ruchu, odległość od odbiorców oraz ich liczba, dostępna powierzchnia zabudowy, parkingu i łatwość dojazdu oraz koszt nabycia gruntu i poziom podatków.

Magazyn centralny – podsumowanie

Magazyn centralny to zysk zarówno dla dostawcy, jak i producenta. Brak kilku bądź kilkunastu dostaw dziennie do wielu różnych punktów pozwala na redukcję kosztów transportu, w przypadku centralizacji także nie ma mowy o minimum logistycznym – ponieważ takie dostawy zwykle mają charakter wielopaletowy. Istnieje jednak minus tego typu rozwiązania: sieci, które zamawiają towar często wybierają tylko produkty najbardziej rotujące, zatem istnieje ryzyko, że część produktów może być przechowywana w magazynie centralnym przez kilka, a nawet kilkanaście tygodni. W rezultacie często dochodzi do utraty terminu ważności na przykład w przypadku produktów spożywczych. Wówczas producenci takiego asortymentu tracą zarówno towar, jak i pieniądze.