Kompletacja w procesie magazynowania – przewodnik

Kompletacja to podstawowa operacja w procesie magazynowania. Niezależnie od typu magazynu, uważana jest za najbardziej pracochłonne oraz najdroższe działanie w logistyce wewnętrznej. Szacuje się, że ponad 60% kosztów operacyjnych centrum dystrybucyjnego można przypisać kompletacji zamówień.

Jakość i wydajność kompletacji to dwa kluczowe parametry w nowoczesnym łańcuchu – wpływają bezpośrednio na poziom satysfakcji klienta, ale również na wizerunek marki, czy też rentowność całego procesu magazynowania. Wraz z rozwojem internetowego kanału sprzedaży rosną oczekiwania konsumenta, a przedsiębiorstwa na całym świecie starają się nadążać za zmieniającymi się trendami. Dziś w naszym przewodniku logistycznym zagadnienie, które według nas, w ciągu następnych 2-3 lat zyska jeszcze bardziej na znaczeniu – kompletacja zamówień.

Co to jest kompletacja – definicja

Kompletacja (order picking, komisjonowanie) jest to zespół czynności, w procesie magazynowania, prowadzący do przygotowania towarów dla określonego odbiorcy – w celu wysyłki. Kompletacja zamówienia polega na pobraniu zapasów – ze stosu, w przypadku materiałów sztaplowanych, lub z urządzeń technicznych, takich jak regały magazynowe – a następnie ich połączeniu w określoną całość, zgodnie z zamówieniem pod względem asortymentu oraz ilości.

Niezależnie od tego, czy ma charakter poziomy, czy też pionowy, kompletacja towaru realizowana jest najczęściej ręcznie. Dostawcy wyposażenia magazynowego oferują rozwiązania w pełni automatyczne, ale tego typu inwestycja wymaga procesu o bardzo dużej powtarzalności oraz przepływach, żeby w ogóle rozważać ją w kryteriach opłacalności. Należy pamiętać, że sytuacja rynkowa, zwłaszcza w branży e-commerce, jest bardzo dynamiczna. Ręczna lub półautomatyczna kompletacja może być realizowana w strefie składowania, jak i w specjalnie dedykowanym do tego miejscu.

Strefa kompletacji w magazynie

Strefa kompletacji w magazynie jest to specjalnie wydzielona przestrzeń operacyjna w obiekcie logistycznym przeznaczona wyłącznie do kompletacji towarów. Jej powierzchnia powinna być skorelowana z ilością zapasów, które w danej jednostce czasowej powinny zostać dostarczone do strefy wydań. Konieczność posiadania oddzielnej strefy kompletacji zamówień pojawia się szczególnie w przypadku zastosowania rozwiązań automatycznych lub półautomatycznych, takich jak przenośniki magazynowe.

Zobaczmy zatem jak w uproszeniu przebiega przepływ materiałów przez strefę kompletacji w magazynie. Jednostka ładunkowa wychodzi ze strefy składowania i zostaje umieszczona w strefie kompletacji, gdzie następuję przygotowanie towaru do obsługi ręcznej. Realizowane są czynności weryfikujące stan ilościowy, asortymentowy oraz inne kluczowe z punktu widzenia jakości operacji. Następuje pakowanie i formowanie w celu zabezpieczenia produktów oraz maksymalnej efektywności w dalszym transporcie. Tak przygotowany towar trafia do strefy wydań.

Metody kompletacji

Wybór odpowiedniej metody kompletacji jest podyktowany założeniami projektowymi i wynika bezpośrednio z celów strategicznych danego przedsiębiorstwa. Wiąże się z koniecznością odpowiedniego przeszkolenia personelu pod kątem zastosowanej technologii, obciążeniami dla kadry kierowniczej, jak i konkretnymi oczekiwania w stosunku do WMS. Nowoczesny model dystrybucji jest ściśle powiązany ze strategią marketingową firmy – budowanie wartości poprzez obsługę klienta sprawia, że oczekiwania w stosunku do jakości kompletacji są coraz wyższe.

Ze względu sposób przepływu towarów i personelu w magazynie wyróżniamy 2 podstawowe metody kompletacji:

• Metoda człowiek do towaru – system dynamiczny, pracownik przygotowuje zamówienie przemieszczając się po obiekcie w celu pobrania towarów z danych lokacji.

• Metoda towar do człowieka – system statyczny, pracownik pozostaje w miejscu kompletacji, a towary są w te miejsce dostarczane za pomocą magazynowych środków transportu.

Obie ww. metody mogą być realizowane na dwa podstawowe sposoby. W sposób ciągły, który gwarantuje szybką realizację bieżących zleceń dla odbiorców oraz w sposób cykliczny, gdzie można osiągnąć wyższą produktywność kosztem dłuższego czasu oczekiwania odbiorcy. Z naszego doświadczenia wynika, że w obiektach kompletacyjnych doskonale sprawdzają się antresole magazynowe. Przykład takiego wdrożenia możecie zobaczyć na poniższym materiale wideo.

Rodzaje kompletacji

Jedną z głównych przesłanek wpływających na przebieg oraz kształt procesu magazynowania są właściwości fizyczne przechowywanych materiałów – nie inaczej jest w przypadku operacji kompletowania towarów. Wymiary, kształt, waga produktu oraz szerokość i liczba asortymentu determinują możliwe do osiągnięcia parametry wydajności oraz poziom automatyzacji. Przykładowo, operacje na terenie składu budowlanego można przyśpieszyć poprzez zastosowanie wózka wielokierunkowego, ale i tak trudno oczekiwać, że będą one przebiegały równie szybko, jak w przypadku pracy z towarami, gdzie podstawową jednostką ładunkową jest europaleta.

Ze względu na sposób obsługi materiałów wyróżniamy trzy rodzaje kompletacji:

• kompletację ręczną, gdzie operacje są realizowane ręcznie z poziomu podłogi,
• kompletację półautomatyczną, gdzie operacje są realizowane ręcznie z każdego poziomu urządzeń magazynowych – np. z wykorzystaniem wózków systemowych,
• kompletację automatyczną, gdzie całość operacji jest realizowana przez maszyny.

Ze względu na samo miejsce realizacji procesu wyróżniamy dwa rodzaje kompletacji:

• kompletacja jednostopniowa, która jest realizowana w miejscu składowania towarów,
• kompletacja wielostopniowa, gdzie operacja kompletowania odbywa w specjalnie przygotowanych stanowiskach.

Wybór optymalnej technologii, rodzaju, czy też metody kompletacji to proces ciągły i dynamiczny, który zmienia się wraz z oczekiwaniami rynku.Zdolność szybkiego reagowania i elastyczność to dwa czynniki, które wyróżniają prężnie działające magazyny kompletacyjne.

Zobacz wpisy w naszym przewodniku logistycznym na temat efektywnej konsolidacji zamówień: https://wdx.pl/2019/08/19/efektywna-konsolidacja-czyli-jak-sprawnie-kompletowac-zamowienia/