Bezpieczeństwo w magazynie, a regały paletowe
Bezpieczeństwo w magazynie to jeden z głównych celów kadry zarządzającej obiektem. Rozumiane jest jako odpowiednie warunki do przechowywania produktów oraz kontrolowany przepływ pracy, determinuje wybór wyposażenia technicznego hali, w tym regałów paletowych. Z tego artykułu dowiecie się na co zwrócić uwagę modelując logistykę wewnętrzną. Podpowiemy jak zabezpieczyć regały paletowe, jak często robić okresowe przeglądy urządzeń do składowania, czy też jakie zagrożenia niesie za sobą ich niewłaściwe użytkowanie.
Regały paletowe to powszechnie występujące rozwiązanie magazynowe. Ważne jest, aby system był prawidłowo zaprojektowany, zmontowany oraz regularnie konserwowany. Najpoważniejszą konsekwencją pominięcia jednej z tych elementarnych zasad bezpieczeństwa może być groźny wypadek. Zawalenie się regałów powoduje wielomilionowe straty, ale przede wszystkim, stanowi bezpośrednie zagrożenie dla zdrowia i życia personelu.
Zagrożenia dla bezpiecznego składowania palet
Istnieje kilka typowych zagrożeń bezpieczeństwa regałów paletowych, o których każdy kierownik magazynu powinien wiedzieć, aby zabezpieczyć się przed możliwym zawaleniem się konstrukcji. Zakładając, że sam projekt regałów został wykonany prawidłowo, przy uwzględnieniu wszelkich niezbędnych parametrów jak pojemność czy ładowność, należy zwrócić uwagę na następujące czynniki, które mogą zagrażać bezpieczeństwu:
1. Nieprawidłowo zainstalowane regały
Zagrożenie to występuje w przypadku, gdy nie korzystamy z usług montażowych producenta regałów lub wyspecjalizowanej ekipy montażowej – instalacja systemu powinna zostać zlecona ekspertom. Po implementacji należy upewnić się, że regały są odpowiednio wyrównane i wypoziomowane oraz ustawione zgodnie ze specyfikacjami podanymi przez producenta.
2. Niewłaściwe użytkowanie regałów
Używanie regałów paletowych w sposób, do którego nie zostały zaprojektowane, stanowi kolejne, niestety powszechnie występujące, zagrożenie bezpieczeństwa. Aby uchronić pracowników przed obrażeniami, ważne jest, aby każda osoba obsługująca urządzenia techniczne do składowania i przemieszczania towaru została odpowiednio przeszkolona. Najczęściej pojawiąjącym się błędem w użytkowaniu systemu, który może spowodować uszkodzenie regałów i jest jedną z głównych przyczyn poważnych wypadków, jest przeciążenie konstrukcji. Należy bezwzględnie stosować się do limitów wagowych określonych przez producenta! Kluczowe informacje znajdziecie na tabliczce znamionowej i/lub naklejkach z dopuszczalnymi obciążeniami. Należy zadbać by były one dobrze widoczne dla każdego pracownika hali. Personel powinien zostać przeszkolony w zakresie równomiernego rozmieszczania ładunków.
3. Przewisy produktów
Innym powszechnym zagrożeniem dla bezpieczeństwa w magazynie jest przewieszanie produktów. Palety z przewieszonymi produktami, które są składowane na regałach zaprojektowanych tylko dla rozmiaru palety, mogą spowodować uszkodzenie produktu. Długość wystającego produktu nie powinna przekraczać założonej w projekcie głębokość półki. Jest to nagminny problem w magazynach, które wdrażają używane regały paletowe, ponieważ system nie był projektowany do składowania danego asortymentu.
4. Uszkodzone belki
Belka jest integralną częścią każdego systemu regałów rzędowych, a jej uszkodzenie może wpłynąć na nośność całej konstrukcji. Uszkodzenia belek są najczęściej powodowane przez przeciążenia i kolizje. Wszystkie belki należy regularnie sprawdzać pod kątem ugięć i uszkodzeń, które mogłyby wskazywać na poważniejszy problem. Wszelkie uszkodzone belki należy natychmiast wymienić, aby zapobiec zawaleniu się regału, potencjalnemu uszkodzeniu produktu i obrażeniom pracownika. Kiedy i w jaki sposób dokonujemy przeglądów regałów, dowiesz się z dalszej części artykułu.
5. Uszkodzenie w wyniku kolizji
Jednym z najczęściej spotykanych zagrożeń jest uderzenie wózkiem widłowym. W tym przypadku, należy ocenić uszkodzone ramy, aby określić, czy integralność konstrukcyjna systemu została naruszona. Wszelkie znacznie uszkodzone ramy należy natychmiast naprawić lub wymienić. Aby tak się stało, pracownicy powinni zostać przeszkoleni w zakresie zgłaszania wszelkich uszkodzeń natychmiast po ich wystąpieniu.
Regały magazynowe – przepisy BHP
Obowiązujące przepisy BHP dotyczące wyposażenia magazynu w regały znajdziecie w Rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 26 września 1997 roku. Projektując system regałowy w miejscu pracy powinniście zadbać o wdrożenie takiego rozwiązania, które zagwarantuje odpowiednie miejsce i wysokość konstrukcji. Waszym nadrzędnym celem musi być bezpieczeństwo w odniesieniu do specyfiki przechowywanych produktów. Dodatkowo, obowiązkiem pracodawcy jest:
- przygotowanie i wywieszenie instrukcji obsługi,
- przeszkolenie załogi,
- nie przekraczanie dopuszczalnych obciążeń,
- zapewnienie wystarczającej ilości miejsca do bezpiecznej pracy,
- składowanie produktów o najwyższej wadze na najniższych piętrach,
- weryfikacja środka ciężkości magazynowanych ładunków i uwzględnienie tych informacji podczas realizacji poszczególnych operacji.
Przeglądy techniczne regałów
W europejskiej normie PN-EN 15635:2010 określono szczegółowe wytyczne obsługi i zachowania bezpieczeństwa konstrukcyjnego regałów magazynowych. Wytyczne tej normy w sposób znaczący zmniejszają ryzyko i konsekwencje niebezpiecznej obsługi lub uszkodzenia konstrukcji. Oprócz powyższych zasad, norma definiuje rodzaje i częstotliwość przeglądów, a także nakłada obowiązek powołania PRSES (ang. PRSES – Person Responsible for Storage Equipment Safety) – osoby odpowiedzialnej za bezpieczeństwo systemów składowania. Rola PRESES polega w szczególności na: dbaniu o aktualność przeglądów, budzenie świadomych zachowań ukierunkowanych na bezpieczeństwo wśród pracowników magazynu, niezwłoczna wymiana uszkodzonych elementów systemu składowania, czy monitoring, analiza i wyciąganie wniosków z zaistniałych w magazynie zagrożeń, a także wdrażanie działań prewencyjnych i naprawczych dla zdarzeń.
Większości z wymienionych powyżej zagrożeń i problemów można zapobiec wdrażając cykl kontroli i konserwacji regałów magazynowych. Regały paletowe należy sprawdzać podczas montażu, a także okresowo sprawdzać je pod kątem uszkodzeń. W przypadku wykrycia wygiętych prętów lub uszkodzonych słupków pionowych, uszkodzony odcinek należy wycofać z użytku do czasu, gdy będzie można go odpowiednio naprawić. Części używane do napraw powinny być dostarczone przez producenta lub powinny być zgodne ze specyfikacjami producenta. Wspomniana norma PN-EN 15635:2010 wskazuje na konieczność dokonania co najmniej raz w roku przeglądu systemu składowania przez osobę wykwalifikowaną. Aby zwiększyć bezpieczeństwo w magazynie, wiele firm stosuje dobre praktyki obejmujące przeglądy:
- codzienne – najczęściej w postaci kontroli wizualnej przeprowadzanej przez pracowników magazynu lub operatorów wózków widłowych, a wyniki oględzin wraz z informacją o uszkodzeniach lub innych możliwych zagrożeniach przekazywane są do osoby odpowiedzialnej za bezpieczeństwo,
- oględziny okresowe, np. tygodniowe – dokonywane bezpośrednio przez osobę odpowiedzialną za bezpieczeństwo w magazynie.
Zabezpieczenie regałów wysokiego składowania
Jak już powiedzieliśmy, wśród potencjalnych zagrożeń w ruchliwym środowisku magazynowym – często z cichymi wózkami elektrycznymi manewrującymi tam i z powrotem, podnoszącymi i opuszczającymi ciężkie ładunki – często pomijane jest bezpieczeństwo regałów magazynowych.
Zdarza się, że awaria regału jest wynikiem błędu operatora wózka widłowego. Operatorzy wózków widłowych nieustannie pokonują wąskie zakręty korytarzy roboczych, a sporadyczny przypadkowy kontakt ze wspornikami regałów magazynowych można uznać za nieunikniony. Dlatego, pierwszą kwestią, na którą należy zwrócić uwagę, jest to, że dla bezpieczeństwa magazynu niezbędne jest szkolenie operatorów wózków widłowych. Niezwykle ważne jest również upewnienie się, że korytarze są wystarczająco szerokie, aby bezpiecznie pomieścić wózki podnośnikowe i umożliwić swobodne manewrowanie nimi, oraz aby zidentyfikować wszelkie problemy z widocznością lub przepływem pracy, które mogą stanowić zagrożenie dla bezpieczeństwa. Na szczęście istnieje kilka ważnych kroków, które możesz podjąć, aby zminimalizować ryzyko.
Oto kilka przydatnych wskazówek dotyczących bezpieczeństwa regałów wysokiego składowania, o których należy pamiętać – niezależnie od tego, czy sprawdzasz obecny system, aby upewnić się, że jest bezpieczny, reorganizujesz lub rozbudowujesz istniejący system magazynowania, czy przenosisz się do magazynu z już zamontowanymi regałami.
1. Stalowe odbojniki, ochraniacze i prowadnice dla wózków
Przy stale obecnym ryzyku, nawet dobrze wyszkoleni operatorzy wózków widłowych mogą wjechać lub potrącić słup. Wiele magazynów zmniejsza to ryzyko poprzez strategiczne rozmieszczenie wzmocnionych stalowych odbojnic, dobrze widocznych żółtych ochraniaczy i prowadnic dla wózków.
2. Używaj luster
Specjalne lustra przemysłowe zamontowane w strategicznych obszarach magazynu, na wózkach widłowych czy rampach, przyczyniają się do komfortu i wzrostu bezpieczeństwa pracy w magazynie.
3. Zakotwicz regały magazynowe do podłogi magazynu
Chociaż wolnostojące regały magazynowe niestety nie są niczym niezwykłym, zdrowy rozsądek sugeruje, że regały będą znacznie stabilniejsze i bezpieczniejsze, jeśli zostaną zakotwiczone do podłogi.
4. Nie przekraczaj pojemności regału
Ładowanie regału magazynowego większą ilością produktów, do obsługi których jest on przeznaczony, może zagrozić konstrukcji i ostatecznie doprowadzić do awarii. Wszystkie regały magazynowe muszą posiadać tabliczkę znamionową lub etykietę z jasnymi i szczegółowymi informacjami o nośności, umieszczoną w widocznym miejscu, najlepiej na każdej zatoce.
4. Stosuj ograniczniki palet
Ogranicznik palety uniemożliwia zbyt głębokie wsunięcie palety w regał, a co za tym idzie zniweluje ryzyko upadku palety.
5. Stosuj wygrodzenia magazynowe
Jeśli tył lub boki systemu regałów są skierowane w stronę obszarów, w których ludzie mogą chodzić lub pracować, dobrym pomysłem jest zainstalowanie ochronnej siatki ochronnej lub kratownicy.
Bezpieczeństwo regałów paletowych w magazynie – podsumowanie
Jeśli w Twoim magazynie są używane systemy regałów paletowych i urządzenia do obsługi mechanicznej, ryzyko uszkodzenia jednego lub więcej elementów systemu składowania jest wysokie. Proces magazynowania towarów jest zazwyczaj zaprojektowany z myślą o dużej wydajności i obsłudze ciężkich ładunków. Dbaj by Twoi pracownicy respektowali specyfikację projektową i współczynniki bezpieczeństwa wydane przez producenta regałów. Szkól personel, żeby zgłaszał każdą kolizję z konstrukcją.
Właściciel magazynu powinien ustanowić i wdrożyć program regularnych planowanych przeglądów systemów regałów magazynowych. Przeglądy powinny być wykonywane przez wykwalifikowaną osobę, zaznajomioną z projektem oraz wymaganiami montażowymi. Regały należy okresowo sprawdzać pod kątem uszkodzeń lub nadużyć. Harmonogram inspekcji i jej wyniki należy udokumentować i zachować.
O bezpieczeństwie w magazynie pisaliśmy w naszym przewodniku logistycznym:
Bezpieczny załadunek i rozładunek samochodów ciężarowych