Podział magazynu na strefy

Organizacja przestrzeni i podział magazynu na strefy to jeden z filarów na etapie planowania procesu, który w perspektywie operacyjnej zapewnia sprawne i wydajne działanie całego obiektu logistycznego.

Strefy magazynu realizują szereg operacji w procesie magazynowania. Dąży się do wąskiej specjalizacji poszczególnych obszarów – w celu osiągnięcia wysokiej wydajności oraz zapewnienia maksymalnego poziomu bezpieczeństwa ludzi i towarów. Rosnące oczekiwania wobec logistyki magazynowej sprawiają, że część lub całość operacji w poszczególnych strefach magazynu podlega automatyzacji. W dzisiejszym wpisie wyjaśniamy, na jakie strefy może być podzielony magazyn.

Dlaczego układ magazynu jest tak ważny?

Wyobraźmy sobie mieszkanie, w którym nie ma podziału na kuchnię, łazienkę, sypialnię i pokój dziecięcy. W którym wszystkie sprzęty, meble, zabawki i ubrania leżą gdzie popadnie. Trudno byłoby coś znaleźć w takim mieszkaniu, prawda? A czy dałoby się w nim normalnie funkcjonować, normalnie żyć? Raczej nie. To pewnego rodzaju zaakceptowany przez wszystkich domowników schemat kształtuje pozytywne odczucia i zapewnia nam poczucie bezpieczeństwa.

Podobnie jest w przypadku obiektów magazynowych, gdzie składuje się olbrzymie ilości zróżnicowanych materiałów, gdzie realizuje się tysiące operacji dziennie, a każdy z zatrudnionych pracowników ma do wykonania inne, bardzo często złożone zadania. Ustrukturyzowany przepływ ludzi i zapasów jest kluczowy dla wydajności i bezpieczeństwa procesu magazynowania – dlatego przemyślany układ magazynu jest tak ważny.

Po co podział magazynu na strefy?

Układ technologiczny magazynu wymaga szczegółowej analizy. Istnieje wiele możliwości technicznych i organizacyjnych, a ich prawidłowa, dostosowana do specyfiki danego procesu magazynowania implementacja, rzutuje na przebieg poszczególnych operacji. Kadra zarządzająca obiektem logistycznym, w zależności od parametrów takich jak: specyfikacja materiałów na wyjściu, sposób i wymogi co do składowania, specyfikacja na wyjściu oraz założona rotacja, powinna planować podział magazynu na strefy już w fazie projektowej. Elastyczny proces to gwarancja szybkiego dostosowania się do zmieniającej się rzeczywistości rynkowej oraz poszczególnych faz rozwoju przedsiębiorstwa. W największym uproszczeniu – dobrze zorganizowana przestrzeń ułatwia i przyspiesza pracę ludzi. A źle wytyczone strefy? Wręcz przeciwnie – spotęgują chaos i mogą znacznie spowolnić przyjmowanie, składowanie, kompletowanie i wydawanie produktów. Dlatego tak ważny jest przemyślany układ obiektów odpowiedzialnych za składowanie towarów, szczególnie zaś – podział magazynu na strefy.

Strefy w magazynie

Praca każdego magazynu osadza się na czterech podstawowych etapach. To przyjecie towaru, składowanie, kompletacja oraz wydawanie towaru. Oprócz tego magazyn realizuje szereg mniejszych operacji, jak np. rozładunek i załadunku samochodów ciężarowych. Należy pamiętać, że szereg czynników: od rodzaju składowanego produktu, poprzez typ magazynu, do stopnia automatyzacji definiują ilość i zakres operacji magazynowych. To właśnie zadania realizowane w procesie magazynowania narzucają podział obiektu logistycznego na strefy:

• strefa załadunku i rozładunku (kolor czerwony na rysunku),
• strefę przyjęcia towaru (kolor czerwony na rysunku),
• strefę składowania (kolor pomarańczowy na rysunku),
• strefę kompletacji zamówień (kolor niebieski na rysunku),
• strefę wysyłek (kolor żółty na rysunku).

Poniżej prezentujemy przykładowy układ magazynu z wyszczególnionymi strefami.

Strefa załadunku i rozładunku w magazynie

W strefie załadunku i rozładunku dochodzi do przyjmowania i wydawania towaru. To przestrzeń, która znajduje się w bezpośrednim sąsiedztwie doków przeładunkowych lub całkowicie na zewnątrz budynku. Bezpośredni dostęp mają do niej samochody ciężarowe lub inne pojazdy realizujące transport zewnętrzny. Można stworzyć jedną strefę dla rozładunku i załadunku towarów przeznaczonych do wysyłki, lub oddzielne strefy dla obu tych operacji.

Strefa przyjęcia towaru

Podział magazynu na strefy zakłada oczywiście stworzenie strefy przyjęcia towaru. W tym miejscu personel nie tylko przyjmuje towary, ale także odpowiada za ich sortowanie i przeprowadzanie kontroli jakości. Dlatego jest to zazwyczaj strefa oddalona od przestrzeni składowania czy strefy rozładunku. W tym miejscu pracownicy sprawdzają, czy towar na wejściu spełnia ustalone warunki i przypisują mu miejsce składowania w magazynie. Jeśli przyjęty towar wymaga dekompletacji, konieczne jest zaplanowanie przestrzeni, która umożliwia wygodne rozłożenie towarów z palet czy kontenerów. To także strefa wykorzystująca w dużym stopniu automatykę do magazynów.

Strefa składowania

Układ magazynu zakłada wydzieloną strefę przeznaczoną do składowania zapasów. To w jaki sposób jest ona zaprojektowana zależy od sposobu przechowywania, jaki stosuje dany obiekt. Np. towary mogą być składowane bezpośrednio na podłodze (sztaplowane na paletach) lub na regałach magazynowych. Regały magazynowe pozwalają optymalizować składowanie – modułowa konstrukcja gwarantuje układ, konfigurację, a także mechanizmy działania można dopasować do rodzaju towarów i możliwości obiektu.

Strefa kompletacji zamówień w magazynie

Specjalnie wydzielona strefa do kompletacji w magazynie nie jest standardem dla wszystkich magazynów. Strefa ta dotyczy tylko sytuacji, kiedy towar musi zostać skompletowany w innej formie, niż przybył do magazynu. Strefa kompletacji najczęściej jest sprzężona ze strefą magazynowania, co umożliwia pobieranie towaru z regału za pomocą wózka widłowego i przenoszenie go wprost na przenośniki rolkowe lub inne urządzenia. To bardzo często automatyzacja procesu jest jedną z przesłanek wydzielenia oddzielnej strefy przygotowania zamówień.

Strefa wysyłek towarów z magazynu

W tym miejscu pracownicy magazynu pakują zamówienia skompletowane w poprzedniej strefie. Towary są gromadzone, pakowane oraz wydawane do transportu i ładowane na ciężarówki. Ta strefa, aby móc działać wydajnie, powinna być oddzielona od reszty magazynu.

Układ magazynu a wykorzystanie przestrzeni

Wytyczne dotyczące zasad organizacji przestrzeni powinny uwzględniać szereg dodatkowych czynników, głównie zaś funkcje, jakie magazyn ma za zadanie realizować. Następnie należy wziąć pod uwagę możliwości przestrzenne, jakie oferuje obiekt. Przeważnie chodzi o to, aby jak najlepiej wykorzystać kubaturę obiektu co w perspektywie przekłada się na niższe koszty składowania pojedynczej palety. W tym celu wdraża się takie rozwiązania jak regały wysokiego składowania, a także antresole i podesty robocze w magazynach, gdzie kluczowe jest sprawne przygotowanie zamówień – np. w branży e-commerce. Poniżej prezentujemy wideo, na którym możecie zobaczyć jak zaprojektował strefy w magazynie i zoptymalizował posiadaną przestrzeń, poprzez wdrożenie antresoli magazynowej, jeden z naszych Klientów.

Do zapamiętania – podział magazynu na strefy powinien być przygotowany już na etapie projektowania obiektu!