Pierwsza mila, środkowa mila i trzecia mila w logistyce

Od momentu złożenia zamówienia do chwili otrzymania dostawy przez klienta towar pokonuje trasę, która nie jest prostym, pojedynczym procesem, lecz serią trzech, ściśle powiązanych ze sobą etapów – mili. Każdy z tych odcinków – pierwsza mila, środkowa mila, trzecia mila – charakteryzuje się innymi wyzwaniami i różnymi wymaganiami logistycznymi.

W tym wpisie omówimy znaczenie terminów pierwszej, środkowej i ostatniej mili w łańcuchu dostaw, przyjrzymy się jakie czynności wchodzą w skład każdego etapu i prześledzimy rozwiązania optymalizujące poszczególne działania tak, by w rezultacie zachować terminowość dostaw i utrzymać satysfakcję klientów.

Logistyka pierwszej mili – definicja, znaczenie i optymalizacja

Określenie logistyka pierwszej mili odnosi się do początkowego etapu łańcucha logistycznego, pierwszego kroku w kierunku dostarczenia zamówionego produktu do klienta. Fizycznie dotyczy przemieszczenia produktów, czyli odbioru towarów od producenta lub wytwórcy oraz transport do magazynu bądź centrum dystrybucyjnego. Czynności te stanowią fundament schematu zarządzania towarami oraz podstawę dla dalszych procesów logistycznych. Jeżeli firma nie dysponuje własną flotą pojazdów dostawczych, to etap pierwszej mili jest zlecany przewoźnikom zewnętrznym, w ramach logistyki kontraktowej.

Z uwagi na to, że pierwsza mila ma związek z rozpoczęciem dostawy, to wszelkie niedokładności i opóźnienia w tym momencie mogą mieć negatywny wpływ na zadeklarowany wcześniej czas doręczenia i jakość paczek, a to może skutkować utratą przyszłych zamówień. Odpowiedzią na te wyzwania jest wdrożenie systemów cyfrowych, korzystających z osiągnięć sztucznej inteligencji. Czujniki, aplikacje i programy potrafią przekazać dane do chmury obliczeniowej w czasie rzeczywistym, co umożliwia nie tylko kontrolę procesów czy śledzenie widoczności  kosztownych lub delikatnych przesyłek, tworzenie dokumentacji (a w tym szczegółowej ewidencji towarów, miejsca przeznaczenia czy przewidywanego czasu dostawy), ale również szansę reagowania na dynamicznie zmieniające się okoliczności oraz płynną komunikację pomiędzy sprzedawcą, kierowcą lub zespołem transportowym, zwiększając elastyczność działań w ramach logistyki pierwszej mili.

Logistyka środkowej mili – czym jest?

Środkowa mila to ogniwo łączące etapy dostawy pierwszej i ostatniej mili, dotyczące głównie transportu z lokalnego magazynu do regionalnego centrum dystrybucyjnego lub sortowni. To najdłuższa część dostawy, podczas której może również dojść do czasowego magazynowania produktów, dlatego osoby administrujące tymi obiektami muszą być w stanie synchronizować ilość dostaw, koordynować harmonogramy kierowców oraz sprawnie zarządzać zapasami.

Trudności w tym obszarze mogą dotyczyć:

• planowania tras,
• stopnia wykorzystania powierzchni ładunkowej pojazdów,
• braku widoczności procesów magazynowych oraz poziomu zapełnienia obiektu,
• opóźnienia w dostawach,
• rozbieżności w zapasach.

Jako rozwiązanie, które pomoże zminimalizować zakłócenia i zmaksymalizować efektywność, uznaje się inwestycję w system zarządzania magazynem (WMS), który przyczyni się do optymalizacji łańcucha dostaw na etapie logistyki środkowej mili usprawniając zarządzanie zapasami i zapewniając stałe monitorowanie dostaw oraz płynną realizację wysyłek. System może ponadto wspomóc szybsze reakcje na dynamiczne zmiany podaży i popytu na określone towary.

Kolejną metodą, realnie wpływającą na zwiększenie wydajności działań w tej materii, jest zastosowanie oprogramowania służącego do optymalizacji tras, które wykorzystuje sygnał GPS i może błyskawicznie ostrzec kierowcę o nagłych przeszkodach w dotarciu do celu, tj. wypadku, awarii, zablokowaniu ciągu komunikacyjnego czy zmianie pogody. Następnie system wsparcia korzystający z Internetu Rzeczy wytycza inną drogę, uwzględniając najkorzystniejsze warunki – zachowując przewidywany czas dostawy, dbając jednocześnie o poziom zużycia paliwa i innych zasobów, a tym samym realizując założenia zielonej logistyki i przyczyniając się do postrzegania firmy jako odpowiedzialnej społecznie za środowisko naturalne.

Trzecia mila w logistyce – czego dotyczy?

Logistyka ostatniej mili to ostatni etap podróży dostawy, w którym towary są transportowane z centrum realizacji przesyłek w miejsce wskazane przez klienta – np. do domu lub do sklepu detalicznego. W przeciwieństwie do poprzednich etapów, ostatnia mila dotyczy bardzo rozproszonych procesów dostawy, często do wielu rozciągniętych lokalizacyjnie miejsc docelowych. Nadrzędnym celem tego procesu jest szybkość, bo jeżeli dostawa jest zrealizowana zgodnie z ustaleniami klienta, to wiąże się z wieloma korzyściami. Większość przewoźników na tym etapie oferuje usługę śledzenia przesyłki, która pozwala na lokalizację zamówionej paczki z wysoką dokładnością, a także korzysta z automatycznych narzędzi w celu optymalizacji tras. Klienci coraz częściej doceniają elastyczne opcje dostawy, w tym wybór preferowanego przedziału czasowego odbioru lub możliwość zmiany miejsca odbioru.

Rozwiązania automatyczne optymalizujące pierwszą, środkową i trzecią milę w logistyce

Warto mieć na uwadze, że w trakcie dostawy na każdym etapie transportu występuje wiele czynności z zakresu przyjmowania, wydawania oraz przeładunku towarów oraz że są one kluczowe do osiągnięcia pełnej wydajności operacji – mogą znacznie ułatwić i usprawnić pracę ludzi w magazynie i przyspieszają przejazd pomiędzy obiektami. Całkowita, ewentualnie częściowa automatyzacja tych procesów, np. za pomocą przenośników rolkowych, transporterów taśmowych lub łańcuchowych albo przy zastosowaniu systemu automatycznego załadunku i rozładunku Q-Loader z pewnością przyczyni się do zwiększenia efektywności logistyki magazynowej, zmniejszy ryzyko przestojów, a także podniesie poziom bezpieczeństwa wśród pracowników oraz zminimalizuje zagrożenie uszkodzenia produktów.

Podsumowując, logistyka pierwszej, środkowej i trzeciej mili to trzy kluczowe elementy skutecznej strategii transportowej w branży e-commerce. Podróż paczki w łańcuchu dostaw najczęściej rozpoczyna się od punktu pochodzenia, czyli od odbioru towaru od dostawcy lub producenta i przekazanie ładunku do najbliższego centrum dystrybucyjnego. Środkowa mila to najdłuższy czasowo odcinek drogi, ponieważ dotyczy transportu produktów na większe odległości, do regionalnej sortowni. Po dotarciu do magazynu końcowego zaczyna się ich ostatni etap w łańcuchu logistycznym – trzecia mila, zapewniający dostawę do adresatów końcowych. Pomyślna, dokładna i punktualna dostawa wpływa na satysfakcję klienta oraz na jego lojalność wobec firmy.