Rozmieszczenie ładunku na naczepie – jak to zrobić?

Umieszczenie ciężkiego ładunku na przyczepie wymaga wyobraźni ale też matematyki – m.in. aby wyliczyć odpowiedni nacisk na osie pojazdu. Jazda ze zbyt dużą masą na jednym lub drugim końcu naczepy może wpłynąć na stabilność dynamiczną pojazdu i skuteczność jego hamowania. Opony na lekko obciążonych osiach mają mniejszą przyczepność w odniesieniu do kół mocno obciążonych. Niewłaściwe rozmieszczenie ładunku może przeciążyć zawieszenie i skutkować nadwagą, która podczas kontroli jest karana mandatem.

Ustalenie, jak rozmieścić ładunek na naczepie, jest po części nauką, po części sztuką. Łatwo jest ustalić, gdzie zapakować kilka europalet o podobnej wadze. Przy wielu zróżnicowanych towarach czasami trzeba wykazać się kreatywnością. Zapraszamy do lektury!

Optymalne rozmieszczenie ładunku – podstawowe zasady

Aby optymalnie załadować ciężarówkę lub naczepę, należy w pierwszej kolejności ją zważyć. W Polsce zgodnie z kodeksem drogowym, mamy podział na kategorie pojazdów. Większość ciężarówek autostradowych jest sklasyfikowana w kategorii „N” jako pojazdy samochodowe z co najmniej czterema kołami, przeznaczone do przewozu ładunków oraz w kategorii „O” – przyczepy.

W kategorii N rozróżniamy:

• N1 – pojazdy do przewozu towarów, posiadające maksymalną masę do 3,5 tony,
• N2 – pojazdy do przewozu towarów, posiadające maksymalną masę 3,5 tony do 12 ton,
• N3 –  pojazdy do przewozu towarów, posiadające maksymalną masę przekraczającą 12 ton.

W kategorii O rozróżniamy:

• O1 –  przyczepy o masie nieprzekraczającej 750 kg,
• O2 –  przyczepy o masie 750 kg do 3,5 tony,
• O3 –  przyczepy o masie 3,5 tony do 10 ton,
• O4 –  przyczepy o masie nieprzekraczającej 10 t.

Prawo o ruchu drogowym rozróżnia również naczepę i przyczepę:

Przyczepa – to pojazd bez silnika, przystosowany do łączenia go z innym pojazdem, naczepa – to  przyczepa, której część spoczywa na pojeździe silnikowym i obciąża ten pojazd.

Nigdy nie wolno przekraczać maksymalnej masy całkowitej pojazdu wymienionej powyżej, a planując trasę należy brać pod uwagę również dopuszczalne obciążenie na danej ulicy czy drodze.

Ilość palet na naczepie?

Liczba palet, które wypełniają ciężarówkę, zależy od wielkości samej ciężarówki, ilości i rodzaju ładowanych palet.

Sprawdź również: https://wdx.pl/2020/02/21/palety/

Standardowa naczepa (2,48 m x 13,6 m) może przewieźć 33 palety euro w systemie odwróconego ładowania, ale już tylko 26 palet przemysłowych. Dzieje się tak, ponieważ palety euro i przemysłowe różnią się wielkością. Oczywiście ilość przewożonych ładunków nie może przekroczyć dopuszczalnej ładowności ciężarówki.

Jeżeli pod względem ciężaru wejdzie nam jedynie kilka palet, należy bezwzględnie zadbać o prawidłowe ich zabezpieczenie na naczepie. Jeśli zauważymy, że między paletami jest zbyt dużo miejsca i istnieje ryzyko ich przesunięcia, należy użyć tzw. odciągów, dzięki czemu palety nie będą się przemieszczać podczas transportu, co jest szczególnie ważne w przypadku jazdy w trudnym terenie lub konieczności nagłego, gwałtownego hamowania.

W idealnej sytuacji, mamy tyle palet, aby zapełnić cała naczepę o ciężarze, który nie przekroczy maksymalnego dopuszczalnego ciężaru, ale nie zawsze tak jest.

W przypadku, gdy maksymalne obciążenie naczepy nie pozwala na załadowanie jej w pełnym zakresie ilościowym palet, albo gdy ładunki są niewymiarowe, mają przewisy lub różny ciężar, musimy trochę się nagłowić aby właściwie je rozmieścić. Wtedy z pomocą przychodzi wiedza z zakresu ładowności ciągnika siodłowego z naczepą.

Zgodnie z obowiązującymi przepisami, nacisk na podłoże wywierany przez oś napędową nie może być większy niż 11,5 tony, a masa zestawu wraz z ładunkiem, powinna być rozłożona w odpowiednich proporcjach: oś przednia 20%, oś napędowa 25% i osie naczepy około 55% rzeczywistej masy całkowitej. Z zasady, cięższe ładunki umieszczamy przy przedniej ścianie naczepy, aby zminimalizować naciski na osie.

Rozmieszczenie palet na busie

Rozmieszczenie palet na busie zależy od jego ładowności i rozmiarów tak zwanej paki. Ile palet wejdzie i w jakim układzie, to kwestia danego producenta. Niestety nie ma tu standaryzacji, a producenci popularnych dostawczaków prześcigają się w zapewnieniu największej możliwej kubatury przy zachowaniu dopuszczalnej ładowności dla danego modelu.

Ogólnie można przyjąć, że do busa włożymy od 4 do 11 europalet (w przypadku busów z plandeką). Zasada ładowania jest podobna jak w omówionym powyżej przypadku naczepy, cięższe ładunki umieszczamy przy ścianie przedniej – najczęściej zmieścimy tam obok siebie dwie palety krótszym bokiem, a następnie pojedyncze palety ułożone wszerz. W zależności od długości furgonu i szerokości nadkoli, można układ taki zapisać np.: 2-1-1, 2-2-1-1, 2-2-1-1-1.

Załadunek palet na naczepę

Przed przystąpieniem do załadunku, należy upewnić się, że pojazd znajduje się na równym i twardym podłożu, a hamulce są włączone. Trzeba również sprawdzić, czy po obu stronach pojazdu jest wystarczająco dużo miejsca dla wózka widłowego.

Podczas załadunku pojazdu z rampy, należy wyjąć kluczyki ze stacyjki, aby kierowca nie odjechał podczas załadunku. Ważne jest, aby zapoznać się z określonymi procedurami bezpieczeństwa dla danej firmy, ponieważ niektóre doki przeładunkowe mają różne metody załadunku.

Istnieją trzy powszechnie stosowane metody załadunku palet na naczepę:

• Ładowanie obok siebie – najpopularniejszy sposób ładowania. Palety są ładowane jedna obok drugiej, z krótszymi końcami palet skierowanymi do tyłu i do przodu. Chociaż ta metoda nie jest najbardziej wydajna pod względem wykorzystania przestrzeni, ładowanie obok siebie to świetny sposób na szybkie rozmieszczenie palet, co pozwala zaoszczędzić dużo cennego czasu. Tą metodą załadujemy maksymalnie 33 palety, w trzech rzędach, po 11 sztuk. Współczynnik wykorzystania powierzchni przy zastosowaniu tej metody wynosi 79,7%.
• Odwrócone ładowanie – technicznie jest to przeciwieństwo ładowania obok siebie. Palety są umieszczane na wózku w taki sposób, że długi koniec palety jest skierowany do tyłu i do przodu, a wózek widłowy ładuje przyczepę z boku. Ta metoda zajmuje mniej miejsca niż ładowanie obok siebie, dzięki czemu można załadować więcej palet jednocześnie. Można również zapewnić lepszą ochronę towarów na każdej palecie, ponieważ podczas transportu jest mniej miejsca na przesuwanie lub przemieszczanie się palet – palety są ułożone bardzo ciasno, ale podczas załadunku trzeba to robić bardzo precyzyjnie, żeby nie okazało się, że brakuje nam miejsca na zamknięcie przyczepy. Tym systemem załadujemy najwięcej, bo 34 europalety, w dwóch rzędach, po 17 palet. Minusem jest jednak to, że nie każdy pojazd ma wystarczająco dużo miejsca, aby pomieścić palety ładowane tą metodą. Współczynnik wykorzystania powierzchni przy zastosowaniu tej metody jest najwyższy i wynosi 93,92%.
• Ładowanie przemienne – łączy oba powyżej wymienione metody ładowania. Korzystając z tej metody, jeden rząd jest ładowany paletami po krótszym, drugi po dłuższym boku. Mamy zatem dwa rzędy jeden z 17, drugi z 11 paletami. Tak więc, jeśli nie dysponujemy przyczepą, która jest wystarczająco duża, aby obrócić ładunek, jest to najlepsza metoda. Minusem jest niski współczynnik wykorzystania przestrzeni i konieczność mocowania palet, aby zapobiec ich przesunięciom.

Ostatecznie, bez względu na metodę, której użyjemy, przed załadowaniem musimy upewnić się, że każda paleta jest sprawdzona pod kątem jakichkolwiek oznak uszkodzenia, a także wykonać dokładne obliczenia, aby upewnić się, że nie przekroczymy maksymalnych obciążeń. Skutecznym sposobem na to jest inwestycja w wózek paletowy z wagą lub kalkulator do planowania załadunku ciężarówek i kontenerów.

Poniżej znajdziecie wideo prezentujące działania automatycznego systemu ładowania naczep.

Kalkulator rozmieszczenia palet – jak to działa?

Według Eurostat, 35% pojazdów w Europie jeździ puste. Czy to się opłaca? Pomijając oczywiste straty finansowe wożenia samego powietrza, dochodzą straty środowiskowe związane z emisją spalin. 1 000 kilometrów z brakującą jedną paletą to strata około 200 złotych – jak wyliczył jeden z dostawców oprogramowania do planowania rozmieszczenia ładunku. Kalkulator taki, to zazwyczaj prosta w obsłudze aplikacja, często bezpłatna w wersji podstawowej, posiadająca wiele przydatnych przy planowaniu załadunku funkcji, takich jak:

• sprawdzanie ilości wolnej przestrzeni i zaplanowanie ewentualnego doładunku,
• automatyczne rozplanowanie ładunków i sugerowanie zmiany środka transportu na mniejszy,
• możliwość wysłania zaprojektowanego układu operatorowi odpowiedzialnemu za załadunek,
• rozplanowanie ładunku tak, żeby równomiernie rozłożyć nacisk na osie i nie spowodować przeciążenia,
• w wersji rozszerzonej dodatkowo można definiować własne ładunki lub przestrzenie ładunkowe.

Interfejs aplikacji jest wykonany w wersji 3D, więc pozwala na przestrzenne planowanie, co przypomina trochę układanie klocków.

Prawidłowe rozmieszczenie ładunku na naczepie – podsumowanie

Prawidłowo załadowana naczepa jest znacznie łatwiejsza do kontrolowania. Najczęstszą przyczyną utraty kontroli nad pojazdem ciężarowym jest niewłaściwy załadunek. Przed załadunkiem należy zapoznać się z instrukcją obsługi maszyny, ponieważ każda naczepa jest zaprojektowana inaczej, a zrozumienie, w jaki sposób została zaprojektowana do przewożenia ładunku, ma kluczowe znaczenie dla bezpiecznego transportu. Należy pamiętać, że nie można przekraczać dopuszczalnej masy całkowitej pojazdu! Dodatkowo nierównomierne rozłożenie ciężaru ładunku może stwarzać zagrożenie podczas jazdy, dlatego trzeba go odpowiednio zabezpieczyć – zwłaszcza, że nadal nie ma jednoznacznej odpowiedzi i trwają spory o to, kto przyjmuje odpowiedzialność przy ewentualnym uszkodzeniu towaru podczas jazdy: przewoźnik czy nadawca, który towar na ciężarówkę ładował? Dlatego aby uniknąć nieprzyjemności i kosztownych procesów sądowych lepiej skorzystać z dostępnych na rynku różnego rodzaju zabezpieczeń, typu: pasy, siatki, maty antypoślizgowe czy szyny.

Prowadzisz firmę transportową i składujesz ładunki, sprawdź naszą kompleksową ofertę regałów magazynowych.