Magazynowanie towarów – definicja, fazy, systemy

Magazynowanie to złożone działania wykonywane w ramach łańcucha dostaw. Do zadań realizowanych w trakcie magazynowania należą: przyjmowanie towarów i ich składowanie, kompletację zamówień oraz wysyłkę. Wszystkie z tych etapów wiążą się z kolejnymi operacjami logistycznymi, takimi jak rozładunek pojazdów ciężarowych czy sortowanie produktów.

Magazynowanie towarów to jedne z najważniejszych elementów sprawnego przepływu dóbr między kolejnymi ogniwami gospodarki. Aby połączyć wysoką efektywność pracy z opłacalnością, przedsiębiorcy coraz częściej szukają metod, które im to umożliwią. Wśród nich możemy wymienić zapewnienie odpowiednich warunków technicznych i organizacyjnych, w tym zarówno przestrzeni magazynowej, jej wyposażenia (np. w regały, lub wózki widłowe), jak i właściwe zarządzanie personelem i zapasami. W poniższym artykule przybliżymy wszystkie najważniejsze etapy, systemy i urządzenia, które mają wpływ na efektywne magazynowanie.

Pojęcie magazynowania – definicja

Co to jest magazynowanie? Proces ten obsługuje gospodarkę magazynową przedsiębiorstwa. Obejmuje zarówno zadania analityczne (jak określenie zapotrzebowania na materiały, plany produkcji, akcje promocyjne i strategię dystrybucji), jak i praktyczne działania w zakresie obsługi zamówień, przyjmowania i składowania towaru w odpowiednich warunkach, a ostatecznie – przygotowania do wysyłki i wydania ładunku.

Magazynowanie nazywane jest również przechowalnictwem i jest ściśle powiązane z zapewnieniem wymaganych, bezpiecznych warunków do składowania i transportu materiałów. W ciągu ostatnich 20 lat zmienił się sposób funkcjonowania dystrybucji i łańcucha dostaw, a w efekcie inne są też wymagania, jakie współczesna gospodarka stawia przed logistyką magazynową. Duże znaczenie odgrywa czas realizacji poszczególnych operacji oraz koszty magazynowania pojedynczej jednostki ładunkowej, którą najczęściej jest europaleta.

Proces magazynowania – fazy

Proces magazynowania dzielimy na 4 główne fazy: przyjęcie towaru, składowanie, kompletacja oraz wydawanie. Wymieniamy je w nieprzypadkowej kolejności, gdyż następują one jedna po drugiej – od przyjęcia materiałów w magazynie, do wysyłki. Przyjrzyjmy im się bliżej:

• Przyjęcie towaru – faza, która rozpoczyna proces magazynowania. Przyjęcie (wewnętrzne lub zewnętrze) powinno być potwierdzone dokumentem odbioru. Operacje realizowane na tym etapie to m.in. rozładunek, kontrola towaru oraz transport do strefy składowania.
• Składowanie – usystematyzowane ulokowanie materiałów w przestrzeni magazynowej. Wyróżniamy składowanie rzędowe oraz blokowe. Przykładowe operacje na tym etapie to załadowanie i rozładowanie regałów oraz przechowywanie w odpowiednich warunkach. Składowanie jest uzależnione od posiadanego wyposażenia technicznego. Jako producent regałów magazynowych dostarczamy rozwiązania do bezpiecznego przechowywania towarów.
• Kompletacja – Polega na zebraniu magazynowanych towarów i przygotowaniu ich do wysyłki. Może być realizowana zarówno w strefie składowania, jak i w specjalnie wydzielonej przestrzeni – strefie kompletacji. Może się odbywać według metody towar do człowieka lub człowiek do towaru. Istotne operacje realizowane w tej fazie magazynowania to kontrola ilościowa i jakościowa oraz znakowanie.
• Wydawanie – wewnętrzne lub zewnętrzne – w tej fazie towar fizycznie opuszcza magazyn. Typowe operacje tego etapu to np. kontrola wydania oraz załadunek.

Wyżej wymienione fazy procesu magazynowania występują zarówno w firmach produkcyjnych, jak i handlowych czy też logistycznych. W zależności od typu magazynu i rodzaju obsługiwanego materiału pełnią one różne role. Kluczowa jest właściwa organizacja procesu prowadząca do wielowymiarowych korzyści.

Systemy magazynowania – podział magazynów

Systemy magazynowania możemy podzielić na wiele rodzajów – wyróżnić w ten sposób możemy kilkanaście typów magazynów. Podziały te są zależne od przyjętych kryteriów. Wśród tych najbardziej istotnych możemy wymieniać kategoryzację ze względu na:

• Typ konstrukcji – magazyn może być otwarty, półotwarty lub zamknięty oraz naziemny, lub podziemny. Przykładowo możemy wymienić place składowe, gdzie materiały muszą być odporne na warunki atmosferyczne, zbiorniki i wiaty magazynowe, a także budynki jedno- lub wielokondygnacyjne i bunkry, służące przechowywaniu niebezpiecznych substancji.
• Rozmieszczenie względem siebie stref magazynu – wyróżniamy: układ przelotowy, gdzie strefa przyjęć i wydań znajdują się po przeciwnej stronie obiektu, układ kątowy, w którym strefy te sąsiadują ze sobą oraz układ workowy – w nim znajdują się one po tej samej stronie (choć mogą też stanowić jedną strefę).
• Wysokość składowania materiałów – do 4,2 metra mówimy o magazynie niskiego składowania, od 4,2 do 7,2 metra o magazynie średniego składowania, natomiast magazyn wysokiego składowania to od 7,2 metra do 25 metrów.
• Funkcję – najbardziej popularne są magazyny dostawcze, służące do składowania zapasów, kompletacji i realizacji wysyłek. Magazyny rozdzielcze mają podobne zadania, a różnią się tym, że przyjmują produkty od różnych producentów. Z bardziej wyspecjalizowanych magazynów możemy wymienić produkcyjne, przeładunkowe oraz kontenerowe i celne.

W większości przypadków poszczególne magazyny mogą łączyć w sobie jedną lub więcej cech z każdej z powyższych kategorii – jako wypadkowa przyjętego systemu magazynowania.

Magazynowanie towarów – urządzenia magazynowe

Magazynowanie towarów jest procesem długofalowym. Aby zwiększyć efektywność i poziom bezpieczeństwa w codziennych operacjach wiele przedsiębiorstw inwestuje w odpowiednie urządzenia magazynowe. Wśród najpopularniejszych rozwiązań możemy wymienić:

• Konstrukcje stalowe do składowania materiałów – wszelkiego typu regały, wieszaki, stojaki i antresole magazynowe.
• Mechaniczne środki transportu – przede wszystkim wózki podnośnikowe, ciągniki magazynowe, suwnice, żurawie i inne.
• Przenośniki magazynowe – systemy napędzane lub grawitacyjne. Linie transportowe łączące poszczególne operacje, strefy lub procesy.

Współczesna logistyka stawia przed procesem magazynowania nowe wyzwania. Z ekonomicznego punktu widzenia, uzasadnione jest wykorzystanie jak największej powierzchni posiadanego obiektu. Każda firma ma swoje indywidualne potrzeby, dlatego optymalne systemy magazynowania będą się różnić. Zapraszamy do współpracy – od ponad 25 lat projektujemy systemy magazynowania.