Magazynowanie towarów – definicja, fazy, systemy

Magazynowanie to ułożony w logiczną całość zbiór zadań realizowanych w łańcuchu dostaw – proces przyjmowania, składowania, przygotowania zamówień oraz wysyłki materiałów. W ramach każdego z wyżej wymienionych procesów wyróżniamy szereg operacji logistycznych, np. rozładunek samochodów ciężarowych, czy też sortowanie.

Magazynowanie towarów to podstawowy element przepływu produktów pomiędzy poszczególnymi ogniwami współczesnej gospodarki. Przedsiębiorstwa poszukują najbardziej wydajnych oraz ekonomicznie uzasadnionych rozwiązań. Jest to możliwe poprzez zapewnienie właściwych warunków technicznych oraz organizacyjnych – od wielkości powierzchni magazynowej, poprzez maszyny i urządzenia, w tym regały magazynowe i wózki widłowe, do zarządzania personelem oraz zapasami. Poniżej przedstawiamy najważniejsze informacje na temat poszczególnych faz, systemów oraz urządzeń wykorzystywanych w procesie magazynowania.

Pojęcie magazynowania – definicja

Co to jest magazynowanie? To cały proces obsługi gospodarki magazynowej przedsiębiorstwa – od analizy zapotrzebowania na materiały (plany produkcji, akcje promocyjne, strategia dystrybucji oraz logistyki), tworzonych na jej podstawie zamówień, poprzez przyjęcie, składowanie w warunkach gwarantujących pełną wartość użytkową, do przygotowania do wysyłki oraz finalnie, wydania towarów.

Magazynowanie nazywane jest również przechowalnictwem i jest ściśle powiązane z zapewnieniem wymaganych, bezpiecznych warunków do przechowywania i transportu materiałów. W ciągu ostatnich 20 lat zmienił się sposób funkcjonowania dystrybucji oraz łańcucha dostaw. Co za tym idzie, zmieniły się wymagania jakie współczesna gospodarka stawia przed logistyką magazynową oraz samym procesem magazynowania. Kluczowe znaczenie odgrywa czas realizacji poszczególnych operacji oraz koszty magazynowania pojedynczej jednostki ładunkowej, którą najczęściej jest europaleta.

Proces magazynowania – fazy

Proces magazynowania dzielimy na 4 główne fazy: przyjęcie towaru, składowanie, kompletacja oraz wydawanie. Wymieniamy je w nieprzypadkowej kolejności, gdyż następują one jedna po drugiej – od wejścia materiałów do magazynu, do wyjścia. Przyjrzyjmy im się bliżej:

• Przyjęcie towaru – faza, która rozpoczyna proces magazynowania. Przyjęcie – wewnętrzne lub zewnętrze – powinno być potwierdzone dokumentem odbioru. Operacje realizowane na tym etapie to m.in. rozładunek, kontrola towaru oraz transport do strefy składowania.
• Składowanie – usystematyzowane – uzależnione od posiadanego wyposażenia technicznego – ulokowanie materiałów w przestrzeni magazynowej. Wyróżniamy składowanie rzędowe oraz blokowe. Przykładowe operacje to załadowanie i rozładowanie regałów, czy też przechowywanie w odpowiednich warunkach. Jako producent regałów magazynowych dostarczamy rozwiązania do bezpiecznego składowania towarów.
• Kompletacja – może być realizowana zarówno w strefie składowania, jak i w specjalnie wydzielonej przestrzeni operacyjnej – w strefie kompletacji. Może się odbywać według metody towar do człowieka lub człowiek do towaru. Kluczowe operacje realizowane w tej fazie magazynowania to kontrola ilościowa i jakościowa oraz znakowanie.
• Wydawanie – wewnętrzne lub zewnętrzne – faza, w której towar opuszcza fizycznie magazyn. Realizowane operacje to np. kontrola wydania oraz załadunek.

Wyżej wymienione fazy procesu magazynowania występują zarówno w firmach produkcyjnych, jak i handlowych, czy też logistycznych. W zależności od typu magazynu i rodzaju obsługiwanego materiału pełnią one różne role. Kluczowa jest właściwa organizacja procesu prowadząca do wielowymiarowych korzyści.

Systemy magazynowania – podział magazynów

Systemy magazynowania różnią się względem siebie – wyróżniamy kilkanaście typów magazynów. Podział jest ściśle uzależniony od kryteriów, które przyjmiemy. Przyjrzyjmy się tym najbardziej istotnym. Modelowy magazyn może zostać zdefiniowany według:

• Typu konstrukcji – magazyn może być otwarty, półotwarty lub zamknięty oraz naziemny lub podziemny. Czyli od placów składowych, gdzie magazynuje się materiały odporne na warunki atmosferyczne, poprzez zbiorniki, wiaty magazynowe, budynki jedno i wielokondygnacyjne, do bunkrów, w których przechowuje się substancje skrajnie niebezpieczne.
• Rozmieszczenia względem siebie stref magazynu – wyróżniamy: układ przelotowy, gdzie strefa przyjęć i wydań znajdują się po przeciwnej stronie obiektu, układ kątowy, gdzie strefa przyjęć i wydań sąsiadują ze sobą oraz układ workowy, gdzie strefa przyjęć i wydań znajdują się po tej samej stronie (mogą też tworzyć jedną strefę).
• Wysokości składowania materiałów – do 4,2 metra mówimy o magazynie niskiego składowania, od 4,2 do 7,2 metra o magazynie średniego składowania, magazyn wysokiego składowania to od 7,2 metra do 25 metrów.
• Funkcji – od najbardziej popularnych dostawczych, gdzie składuje się zapasy, kompletuje i realizuje wysyłki, rozdzielcze, które pełnią podobną funkcję do dostawczych, z tym że przyjmują produkty od różnych producentów, poprzez produkcyjne i przeładunkowe, do kontenerowych i celnych.

W większości przypadków, poszczególne magazyny mogą łączyć w sobie jedną lub więcej cech z każdej z powyższych kategorii – jako wypadkowa przyjętego systemu magazynowania.

Magazynowanie towarów – urządzenia magazynowe

Magazynowanie towarów to długofalowy proces. Mając na uwadze zapewnienie odpowiedniego poziomu bezpieczeństwa oraz maksymalnej wydajności przepływu materiałów przedsiębiorstwa inwestują w urządzenia magazynowe. Popularne wyposażenie techniczne wspierające proces magazynowania:

• Konstrukcje stalowe do składowania materiałów – wszelkiego typu regały, wieszaki, stojaki i antresole magazynowe.
• Mechaniczne środki transportu – przede wszystkim wózki podnośnikowe, ciągniki magazynowe, suwnice, żurawie i inne.
• Przenośniki magazynowe – systemy napędzane lub grawitacyjne. Linie transportowe łączące poszczególne operacje, strefy lub procesy.

Współczesna logistyka stawia przed procesem magazynowania nowe wyzwania. Z ekonomicznego punktu widzenia, uzasadnione jest wykorzystanie jak największej powierzchni posiadanego obiektu. Optymalnie zaprojektowane rozwiązanie to takie, które spełnia indywidualne wymogi danej firmy. Zapraszamy do współpracy – od ponad 25 lat projektujemy systemy magazynowania.