Obsługa codzienna wózka widłowego

Operowanie wózkiem widłowym znacznie różni od prowadzenia samochodu w typowych warunkach ruchu drogowego – inny jest styl jazdy, inna funkcja urządzenia i inne zadania. Widlaki to masywne maszyny, które wspomagają manipulację ciężkich ładunków, dlatego obsługa codzienna wózka widłowego przed i po zakończeniu pracy ma fundamentalne znaczenie w procesie eliminacji potencjalnych zagrożeń.

Jak powinna wyglądać codzienna obsługa wózka widłowego? Zapraszamy do lektury!

Jakie czynności należy wykonać podczas obsługi codziennej wózka widłowego?

Chcąc zapewnić bezpieczeństwo użytkowania wózka widłowego sobie oraz innym pracownikom i obsługiwanym towarom, operator wózka widłowego zawsze przed przystąpieniem do swojej pracy ma obowiązek zapoznania się z ostatnim wpisem umieszczonym w książce eksploatacji, oraz zwrócenie szczególnej uwagi na tabliczkę z parametrami dotyczącymi udźwigu wózka widłowego, by mieć pewność jaki maksymalny ciężar można bezpiecznie pobrać przy użyciu danej maszyny. Ponadto zobowiązany jest do przeprowadzenia kontroli wizualnej i funkcjonalnej pojazdu oraz zapisania swoich spostrzeżeń w przeznaczonej do tego celu dokumentacji np. w formularzu raportowym.

Oto czynności, które wchodzą w zakres codziennych przeglądów:

• obserwacja stanu technicznego pojazdu, a w tym kontrola niedoskonałości mechanicznych tj. zarysowań, pęknięć, wgięć, uszkodzeń wideł,
• sprawdzenie mobilności układu kierowniczego poprzez przekręcenie kierownicy kilkukrotnie w lewo i w prawo, po to by wyeliminować jej awarie, luzy lub usterki,
• kontrola układu napędowego, w tym skrzyni biegów, wskazanie licznika oraz ciśnienie powietrza w oponach i stan układu hamulcowego,
• skontrolowanie stopnia napięcia łańcucha, działania systemu hydraulicznego pod kątem wykluczenia wycieków oleju oraz weryfikacja funkcji unoszenia i opuszczania wideł,
• upewnienie się o odpowiednim stanie poziomu płynów, w tym chłodzącego, hydraulicznego i paliwa (w przypadku wózków spalinowych),
• dostosowanie pozycji lusterek i wysokości fotela w taki sposób, by dostęp do wszystkich układów sterujących był nieograniczony i wygodny.

Z kolei po zakończeniu pracy przy użyciu wózka widłowego operator powinien dopilnować kwestii związanych z bezpieczeństwem maszyny, czyli:

• zadbać o zaparkowanie wózka w przeznaczonym do tego miejscu z zaciągniętym hamulcem ręcznym i opuszczonymi widłami,
• wyciągnąć kluczyki ze stacyjki, aby uniknąć przypadkowego lub celowego uruchomienia pojazdu przez nieuprawnione, przypadkowe osoby,
• oczyścić pojazd z pyłu i innych zanieczyszczeń, jeżeli tego wymaga,
• zrobić przegląd stanu technicznego i zgłosić ewentualne nieprawidłowości do przełożonego,
• wypełnić książkę eksploatacyjną.

Kto odpowiada za obsługę codzienną wózka widłowego?

Osobą, na której w głównej mierze spoczywa odpowiedzialność za pracę wózka widłowego oraz bezpieczeństwo tej maszyny w przestrzeni operacyjnej jest operator wózka widłowego. To przeszkolony pracownik, posiadający stosowane uprawnienia pozwalające na obsługę tego rodzaju pojazdu, m.in. w zakresie zasad manewrowania, bezkolizyjnego opuszczania, podnoszenia i transportu właściwie dobranych ładunków oraz za staranne wykonanie wszystkich czynności z zakresu obsługi codziennej wózka widłowego. W niektórych firmach pracuje również dodatkowy personel techniczny, którego zadaniem jest aktywne reagowanie na zgłoszenia awarii wózków widłowych oraz wykonywanie drobnych napraw tych urządzeń, by utrzymać ich sprawność i dobry stan techniczny na dłużej. Natomiast za stworzenie bezpiecznego środowiska pracy, systematyczne szkolenia kadry, zapewnienie środków ochrony osobistej oraz nadzór nad terminowością wykonania przeglądów technicznych maszyn to obowiązek pracodawcy.

Książka obsługi codziennej wózka widłowego

Książka obsługi codziennej wózka widłowego to dokument najczęściej wchodzący w skład ogólnej książki eksploatacji, w której znajdują się wszystkie niezbędne informacje na temat danej maszyny, dotyczące:

• procedur bezpiecznego użytkowania,
• zasad konserwacji,
• możliwości konfiguracji pojazdu,
• specyfikacji technicznej,
• instrukcji na temat rozwiązań potencjalnych problemów.

Książka do obsługi codziennej może także stanowić osobną część całej dokumentacji dotyczącej wózka widłowego, w której zawarte są treści dotyczące codziennego użytkowania pojazdu, wskazówek działań kontrolnych oraz propozycje rutynowych czynności, które operator wózka widłowego powinien wykonać przed rozpoczęciem pracy z maszyną. Jest to jednocześnie specyficzny dziennik, w którym operatorzy po zakończeniu zmiany zapisują uwagi związane z funkcjonowaniem wózka podczas pracy, a ponadto obserwacje dotyczące usterek czy powinność przeprowadzenia kontroli technicznej i serwisu. Książka do obsługi wózka widłowego to obligatoryjny dokument, który stanowi podstawowe źródło informacji o urządzeniu, dlatego powinien być stale używany – systematycznie wypełniany oraz bezzwłocznie okazany na wezwanie Urzędu Dozoru Technicznego.

Zagrożenia przy obsłudze wózka widłowego – podsumowanie

Odpowiednio przeszkoleni operatorzy powinni dołożyć wszelkich starań, żeby ich praca z wózkami widłowymi była bezpieczna, czyli nie skutkowała wypadkami oraz uszkodzeniami produktów i infrastruktury. Poniżej prezentujemy 4 najczęściej występujące zagrożenia, które mogą być spowodowane przez niewłaściwie używane wózki widłowe, a także wskazówki jak można ich uniknąć:

• Zagrożenie: nieoznaczone lub błędnie ustalone ciągi komunikacyjne mogą być przyczyną wypadku pieszych pracowników. Rozwiązanie: wyznaczenie specjalnych stref dla ruchu wózków widłowych, które zapobiegną kolizjom z innymi urządzeniami i osobami; dodatkowo oznakowanie magazynu i ustalenie miejsca przepływu ładunków w obiekcie zwiększy wydajność transportu, ułatwi nawigację i będzie oddziaływać na lepszą orientację pracowników w przestrzeni magazynu.
• Zagrożenie: niezabezpieczone oraz niewłaściwie dobrane ładunki mogą skutkować utratą stabilności wózka widłowego lub jego wywróceniem, a ponadto ograniczają pole widzenia operatora i zwiększają szanse zderzenia z innym pojazdem albo urządzeniem, a to powoduje straty wynikające m.in. z uszkodzenia towaru. Rozwiązanie: bezwzględne przestrzeganie udźwigu nominalnego wózka widłowego i nieprzekraczanie opisanych tam parametrów oraz równomierne ułożenie ładunku na widłach i ustabilizowanie go za pomocą dedykowanego osprzętu dodatkowego – zacisków, pasów, platform transportowych lub przyssawek, ponadto dbałość operatora o utrzymanie widoczności; pomocne staje się też zastosowanie elementów zabezpieczających regały magazynowe przed przypadkowymi uderzeniami wózkiem widłowym.
• Zagrożenie: niedostosowanie szybkości poruszania się wózka widłowego do warunków obiektu może spowodować trudności w manewrowaniu, kolizje, ryzyko przewrócenia, wolniejszą reakcję kierującego na nagłe sytuacje awaryjne oraz uszkodzenie innych urządzeń, regałów magazynowych, a także większego zużycia nawierzchni. Rozwiązanie: ograniczenie prędkości wózków widłowych do bezpiecznego poziomu – najczęściej to 10-15 km/h, uwzględniającego wielkość obsługiwanej powierzchni, obecność pieszych, ilość i ciężar transportowanych ładunków i innych czynników wpływających na bezpieczeństwo .
• Zagrożenie: nieregularna lub nieterminowa konserwacja sprzętu, a także zaniedbania to wizja usterek, przestojów, kosztownych napraw związanych z poważnymi awariami oraz szybszym zużyciem urządzenia. Rozwiązanie: wózki widłowe często pracują niemal bez przerwy w systemie 24/7 i są podstawowymi narzędziami ułatwiającymi manipulację, transport i efektywne zarządzanie zapasami, dlatego szczególnie istotny jest ich regularny serwis oraz wykonywanie tzw. konserwacji zapobiegawczych i planowych; ponadto ważne jest uświadomienie pracowników o konieczności zgłaszania każdego, nawet najmniejszego wypadku oraz podkreślenie roli wykonywania czynności kontrolnych przed uruchomieniem sprzętu na każdej zmianie.

Przeczytaj więcej na temat zasad BHP w magazynie i pracy z wózkami widłowymi