Czym jest centrum logistyczne?

Centrum logistyczne pełni kluczową rolę w całym łańcuchu dostaw. W globalizującym się świecie, rozwój gospodarki jest w dużej mierze uzależniony od wydolności logistycznej. Konieczność odpowiedzi na rosnące wymagania konsumenta wpływa na poziom integracji systemów transportowych, szybkość wymiany i zarządzania informacją czy też centralizację usług związanych z logistyczną obsługą ładunku.

Czym jest centrum logistyczne, jakie ma funkcje i dlaczego obserwujemy dynamiczny rozwój tego typu inwestycji – o tym wszystkim piszemy w poniższym artykule, zapraszamy do lektury.

Centrum logistyczne – definicja

Określając centrum logistyczne, jako pewnego rodzaju infrastrukturę magazynową, definiujemy je zbyt wąsko, pomijając szereg funkcji, które tego rodzaju obiektom należy przypisać.

Zgodnie z Encyklopedią Zarządzania Logistyką centrum logistyczne to obiekt przestrzennie-funkcjonalny wraz z infrastrukturą i organizacją, w którym realizowane są usługi logistyczne związane z przyjmowaniem, magazynowaniem, rozdziałem i wydawaniem towarów oraz usługi towarzyszące, świadczone przez niezależne w stosunku do nadawcy lub odbiorcy podmioty gospodarcze.

Co to oznacza w praktyce? Spójrzmy na dowolne centrum logistyczne. Widzimy zespół budynków, wydzielonych dróg oraz parkingów. Najczęściej budowane jest ono u zbiegu istotnych dróg krajowych lub autostrad. Ma to na celu nie tylko optymalizację i redukcję kosztów, ale też przyspieszenie wysyłki towarów do mniejszych, lokalnych magazynów. W celu uzyskania pełnej funkcjonalności logistycznej, w ramach jednego centrum grupuje się podmioty wspierające obsługę celną, spedycyjną, magazynową czy też intermodalną.

Centra logistyczne w Europie

Krajem znanym z rozbudowanej sieci logistycznej są Niemcy. Nie dziwi zatem fakt, że już w latach 80 ubiegłego stulecia w Bremie, powstało pierwsze centrum logistyczne. Działania obiektu przyniosły tak spektakularny efekt, że w 1995 roku zaplanowano budowę kolejnych 39 obiektów.

Równie bogatym w centra logistyczne krajem są Włochy, w których pierwsze obiekty powstały już w latach 70-tych. Początkowo za budowę centrum logistycznego odpowiedzialna była indywidualna inicjatywa, ale szybko, dzięki wsparciu publicznemu oraz rządowemu, zaczęły powstawać kolejne inwestycje.

Poważnym sygnałem dla rozwoju logistyki było rozszerzenie Unii Europejskiej w 2004 roku. Dynamiczny wzrost wymiany międzynarodowej oraz budowa kolejnych obiektów (w tym morskich centrów logistycznych) usprawniły przepływ towarów na terenie całego kontynentu, a na rynku pojawili się nowi, znaczący gracze.

Centra logistyczne w Polsce

Jednym z krajów, który zyskał logistycznie na rozszerzeniu UE jest Polska. Centralna lokalizacja na mapie Europy, dostęp do morza, zasoby ludzkie to tylko niektóre aspekty decydujące o wyborze terenów na Wisłą dla nowych powierzchni magazynowych.

Jednym z liderów rynku w Polsce jest Panattoni. Ilość powierzchni magazynowych zrealizowanych przez Panattoni wynosi ponad 9 milionów metrów kwadratowych. Ważnym graczem na naszym rodzimym gruncie jest Raben – w Polsce pod szyldem tej firmy znajdują się magazyny o łącznej powierzchni ponad 520 000 metrów kwadratowych, w 53 lokalizacjach. Obecnie, nie sposób wymienić wszystkich organizacji rozwijających swój biznes w logistycznym hubie Europy.

Centrum logistyczne – funkcje

Podstawowymi parametrami funkcjonalnymi centrum logistycznego powinny być uniwersalność i kompleksowość. To właśnie skupienie wszystkich procesów logistyczno-transportowych w jednym miejscu przyświecało tworzeniu tego typu obiektów.

Do najważniejszych funkcji centrum logistycznego należy:

• pełna obsługa logistyczna – transport, magazynowanie, spedycja, zarządzanie zapasami, kompletacja, znakowanie, kontrola jakości,
• wsparcie operacyjne –  obsługa celna, ubezpieczenie przesyłek, obrót opakowaniami, działania informatyczne dotyczące zamówienia, działania marketingowe, obsługa kredytowa, automatyzacja, obsługa urządzeń, serwis maszyn i wózków związanych z pracą w magazynie,
• uzupełniająca – przeładunki, odbiory jakościowe, kalkulacje strat.

Tak szeroki zakres działań nie tylko usprawnia procesy logistyczne, ale też minimalizuje ewentualne straty, wpływa na rozwój mniejszych przedsiębiorstw, pomaga w budowaniu pozytywnych relacji w zakresie firma – klient.

Rodzaje centrów logistycznych

Centra logistyczne to najczęściej obiekty z rozbudowaną infrastrukturą. Ich lokalizacje są ściśle związane z umiejscowieniem węzłów komunikacyjnych. Z uwagi na obszar działania centra logistyczne dzielimy na:

• ponadregionalne, gdzie zakres działania obejmuje powierzchnię ponad 500 km – najczęściej są to procesy międzynarodowe,
• regionalne – działania na obszarze do 100 km, najczęściej ograniczone do 1 województwa,
• lokalne – nieduże odległości transportowe, do 50 km.

Innym podziałem, ze względu na rodzaj najczęściej wykorzystywanego transportu jest rozbicie na:

• centrum logistyczne intermodalne – gdzie dokonuje się przeładunków kontenerów zarówno do aut, kolei czy statków,
• centrum logistyczne nieintermodalne – gdzie dokonuje się rozmaitych procesów logistycznych w obrębie 1 rodzaju transportu.

Centrum logistyczne, a magazyn

Terminy takie jak magazyn, centrum logistyczne czy dystrybucyjne często są stosowane zamiennie. Jest to jednak błędna praktyka. Magazyn zawiera się w zakresie definicji centrum logistycznego, jako element składowy, ale może też być niezależnym obiektem, w którym realizowane są operacje przyjęcia, kompletacji, składowania czy też wysyłki towarów. Głównym zadaniem magazynu jest bezpieczne przechowywanie produktów. Z kolei istotą centrum logistycznego jest zapewnienie takiego zakresu usług, który może zabezpieczyć jak największą ilość operacji związanych z przepływem towarów w łańcuchu dostaw.

Nowoczesne centrum logistyczne – rozwiązania magazynowe

Nowoczesne centra logistyczne sięgają po rozwiązania, które pozwalają budować przewagę konkurencyjną poprzez efektywne magazynowanie – standardem staje się automatyzacja oraz digitalizacja procesu. Tradycyjne regały wysokiego składowania są wspierane przez oprogramowanie klasy WMS, nowoczesne wózki systemowe VNA czy też automatyczne linie przenośnikowe. Tego typu urządzenia w ogromnym stopniu wpływają na usprawnienie wszystkich procesów intralogistycznych, a przepływ towaru odbywa się w sposób płynny i bezpieczny. Dodatkowo, warto zweryfikować zasadność wdrożenia technologii RFID, systemów zarządzania flotą wózków widłowych czy też systemów automatycznego załadunku i rozładunku naczep (ATLS) typu Q-Loader.

Choć centrum logistyczne to więcej niż magazyn, to magazyn jest najczęściej sercem centrum logistycznego, a wydajna obsługa składowanych produktów pełni rolę swoistego krwiobiegu, który utrzymuje cały ten logistyczny organizm przy życiu.