Metoda FEFO w logistyce – na czym polega i kiedy ją wdrożyć w magazynie?

FEFO oznacza, że towar, który pierwszy traci wartość użytkową, jako pierwszy opuszcza magazyn. Metoda „First Expired, First Out” jest najczęściej stosowana w magazynowaniu produktów spożywczych, ale też wszystkich innych, o których świeżość ma kluczowe znaczenie dla klienta końcowego.

Dlaczego warto wdrożyć metodę FEFO? Przede wszystkim dlatego, że pozwala ograniczyć straty wynikające z przeterminowania produktów. W przeciwieństwie do popularnej metody FIFO (First In, First Out), która opiera się na kolejności przyjęcia towaru, FEFO koncentruje się na dacie ważności. W praktyce oznacza to, że z magazynu wychodzą w pierwszej kolejności produkty, których termin przydatności jest najkrótszy.

Na czym polega metoda FEFO?

Metoda FEFO (ang. First Expired, First Out) to strategia zarządzania zapasami, która zakłada, że w pierwszej kolejności z magazynu wydawane są produkty z najkrótszym terminem ważności.

FEFO pozwala znacząco ograniczyć straty i efektywnie zarządzać dystrybucją. Dlatego znajduje zastosowanie w następujących branżach:

• przemysł spożywczy,
• farmacja,
• kosmetyka.

Dzięki FEFO możliwe jest nie tylko spełnienie norm sanitarnych i jakościowych, ale również budowanie zaufania klientów, którzy otrzymują pełnowartościowe produkty.

Przykład z branży kosmetycznej: wdrożenie FEFO pozwala zarządzać rotacją produktów w taki sposób, aby uniknąć konieczności obniżania cen wyrobów, które mogą zostać przez klienta ostatecznego nie wykorzystane do końca przed upływem daty na opakowaniu – np. kosmetyki do makijażu.

Różnice między FEFO, FIFO i LIFO

FEFO, FIFO i LIFO to trzy różne strategie zarządzania zapasami, z których każda opiera się na odmiennym mechanizmie działania:

• FEFO (First Expired, First Out) – w pierwszej kolejności wydawane są produkty z najkrótszym terminem ważności. Stosowana w farmacji, przemyśle spożywczym, branży kosmetycznej.
• FIFO (First In, First Out) – w pierwszej kolejności wydawane są produkty przyjęte jako pierwsze. Stosowana w handlu detalicznym czy też logistyce.
• LIFO (Last In, First Out) – w pierwszej kolejności wydawane są produkty przyjęte jako ostatnie. Stosowana w branżach z dynamicznymi cenami surowców, np. metalurgia.

Sprawdź wpis na naszym blogu i dowiedz się więcej na ten temat: Kilka słów o technikach składowania, czyli FIFO, LIFO oraz FEFO.

Kiedy i gdzie warto stosować metodę FEFO

Metodę FEFO warto wdrożyć wszędzie tam, gdzie produkty szybko tracą swoje właściwości. FEFO (First Expired, First Out) to strategia magazynowa, dzięki której:

• ograniczasz straty wynikające z przeterminowania towarów,
• zwiększasz jakość dostaw i zadowolenie klientów,
• budujesz zaufanie do swojej marki,
• usprawniasz organizację pracy w magazynie.

Niektóre produkty wymagają szczególnej uwagi, dlatego zarządzanie nimi musi być precyzyjne i przewidywalne. Metoda FEFO sprawdza się szczególnie w przypadku:

• świeżej żywności – nabiał, mięso, warzywa i owoce,
• leków i suplementów diety – gdzie każdy dzień może mieć znaczenie dla skuteczności,
• kosmetyków – takich jak kremy, podkłady, serum, które tracą właściwości po upływie terminu,
• środków chemicznych – które z czasem mogą stać się nieskuteczne lub niebezpieczne,
• produktów mrożonych – wymagających odpowiednich warunków przechowywania i rotacji.

W tych branżach data ważności to nie tylko nadruk na opakowaniu – to najważniejszy element całego łańcucha logistycznego – od magazynowania, przez transport, aż po sprzedaż. Przyjrzyjmy się bliżej zastosowaniu metody FEFO w poszczególnych branżach.

Branża farmaceutyczna – bezpieczeństwo i jakość leków

W farmacji, każdy produkt – od tabletki po ampułkę – musi spełniać najwyższe normy jakości i bezpieczeństwa. Metoda FEFO dba o to, by do aptek i szpitali trafiały wyłącznie leki z aktualną datą ważności.

Korzyści z wdrożenia FEFO w farmacji:

• ochrona pacjentów przed nieskutecznymi lub szkodliwymi preparatami,
• spełnienie wymogów prawnych i norm jakości,
• budowanie zaufania do marki i systemu dystrybucji.

Branża kosmetyczna – kontrola trwałości produktów pielęgnacyjnych

W branży kosmetycznej liczą się przede wszystkim bezpieczeństwo i skuteczność działania. Kremy, balsamy czy podkłady zawierają składniki aktywne, które z czasem tracą swoje właściwości. Dlatego FEFO odgrywa tu istotną rolę.

Metoda ta pozwala na precyzyjne zarządzanie cyklem życia produktu – od momentu produkcji aż po dostarczenie do klienta. Dzięki temu:

• konsumenci otrzymują produkty zgodne z deklarowaną jakością,
• marki minimalizują ryzyko reklamacji i negatywnych opinii,
• utrzymywana jest spójność wizerunku i zaufanie do producenta.

Branża FMCG – szybka rotacja i minimalizacja strat

W sektorze FMCG (Fast-Moving Consumer Goods) liczy się szybkość. Produkty rotują błyskawicznie, marże są niskie, a konkurencja ogromna. Dlatego każda optymalizacja procesów magazynowych i sprzedażowych ma znaczenie.

FEFO umożliwia priorytetowe wydawanie produktów z krótszym terminem ważności, co przekłada się na:

• zmniejszenie strat magazynowych,
• lepsze zarządzanie zapasami,
• większą elastyczność w reagowaniu na zmiany rynkowe,
• poprawę efektywności łańcucha dostaw.

Powyżej znajduje się zdjęcie prezentujące magazyn automatyczny wdrożony przez WDX w firmie z branży FMCG – odpowiednia konfiguracja systemu umożliwia zarządzanie przepływem materiałów według metody FEFO.

Jak wdrożyć metodę FEFO w magazynie

Wdrożenie metody FEFO (First Expired, First Out) w magazynie to nie tylko zmiana sposobu wydawania towarów, ale kompleksowa strategia zarządzania zapasami, w praktyce wiąże się z koniecznością wdrożenia kilku elementów:

• etykietowanie towarów – każdy produkt musi być oznaczony datą ważności,
• rejestrowanie asortymentu – każda partia powinna być wprowadzona do systemu z przypisaną datą przydatności,
• organizacja składowania według dat ważności – towary muszą być rozmieszczone w sposób umożliwiający łatwy dostęp do tych z najkrótszym terminem.

Rejestracja asortymentu i kontrola dat ważności

Każda partia produktów musi mieć przypisaną datę ważności w systemie magazynowym. Tylko wtedy możliwe jest:

• skuteczne monitorowanie terminów przydatności – pozwala to na bieżąco kontrolować stan zapasów.
• planowanie rotacji produktów – umożliwia optymalne zarządzanie kolejnością wydawania towarów.
• unikanie przeterminowanych produktów – zmniejsza ryzyko strat i reklamacji.

Etykietowanie produktów i systemy oznaczeń półek

Metoda FEFO wymaga jeszcze więcej – czytelnego i spójnego systemu etykietowania oraz oznaczeń lokalizacji. Tylko wtedy pracownicy mogą szybko i bezbłędnie zidentyfikować, które produkty powinny opuścić magazyn jako pierwsze.

Kluczowe elementy skutecznego systemu oznaczeń to:

• etykiety z datami ważności – muszą być widoczne i jednoznaczne,
• czytelne oznaczenia półek – ułatwiają lokalizację produktów,
• jasne zasady lokalizacji towarów – eliminują chaos i przyspieszają kompletację zamówień.

Organizacja przestrzeni magazynowej i slotting

Slotting to zaawansowana technika organizacji przestrzeni magazynowej, która polega na rozmieszczaniu towarów w zależności od ich rotacji i dat ważności. W praktyce oznacza to, że produkty z krótszym terminem przydatności trafiają w łatwo dostępne miejsca, co przyspiesza ich wydanie.

W połączeniu z systemem zarządzania magazynem (WMS), slotting umożliwia:

• dynamiczne dostosowanie układu magazynu – w zależności od sezonu lub rodzaju produktów,
• szybszą obsługę zamówień – szczególnie w okresach wzmożonego ruchu, np. świątecznym,
• lepsze wykorzystanie dostępnej przestrzeni – co przekłada się na niższe koszty operacyjne.

Technologie wspierające zarządzanie metodą FEFO

Systemy wspierające metodę FEFO (First Expired, First Out) odgrywają kluczową rolę w zapewnieniu właściwej rotacji produktów i minimalizacji strat.

Rozwiązania takie jak WMS, RFID, ERP oraz systemy ewidencyjne umożliwiają firmom bieżące monitorowanie dat ważności i sprawne zarządzanie przepływem towarów.

Cyfryzacja procesów magazynowych to krok w stronę odpowiedzialnego podejścia do logistyki i zarządzania zasobami.

System WMS i jego rola w automatyzacji FEFO

Warehouse Management System (WMS) to fundament nowoczesnego zarządzania magazynem, szczególnie w kontekście wdrażania metody FEFO. System ten automatycznie kontroluje daty przydatności i rotację towarów, co pozwala na precyzyjne i bezbłędne zarządzanie zapasami.

Przykład z branży spożywczej – WMS może samodzielnie wskazać, które partie jogurtów powinny opuścić magazyn jako pierwsze, zanim zbliży się ich termin ważności. Co więcej, system ten:

• integruje się z technologiami RFID i ERP,
• umożliwia szybsze podejmowanie decyzji dzięki analizie danych w czasie rzeczywistym,
• zapewnia pełną kontrolę nad procesami logistycznymi.

Systemy RFID, ERP i ewidencyjne – cyfrowe wsparcie rotacji

Technologie takie jak RFID, ERP i systemy ewidencyjne tworzą cyfrowy fundament skutecznego zarządzania rotacją towarów zgodnie z zasadą FEFO. Dzięki nim możliwe jest bieżące śledzenie dat ważności, lokalizacji produktów i stanów magazynowych.

Jak działają te systemy w praktyce?

• RFID umożliwia automatyczne skanowanie produktów bez potrzeby ręcznego sprawdzania etykiet,
• ERP analizuje dane w czasie rzeczywistym i wspiera optymalizację zapasów w całej firmie,
• Systemy ewidencyjne monitorują stany magazynowe i daty ważności, ułatwiając podejmowanie trafnych decyzji zakupowych i logistycznych.

Automatyzacja magazynu i systemy sortujące

Automatyzacja procesów magazynowych oraz wykorzystanie inteligentnych systemów sortujących wspierają zarządzanie według metody FEFO.

Kompleksową propozycję automatyki magazynowej znajdziecie w naszej ofercie.

Przykład z branży farmaceutycznej: w centrach dystrybucyjnych systemy sortujące umożliwiają błyskawiczne sortowanie leków według dat ważności, co bezpośrednio wpływa na bezpieczeństwo pacjentów.

Regały przepływowe i paletowe – efektywne składowanie

Regały przepływowe to konstrukcje, które automatycznie (z wykorzystaniem siły grawitacji) przesuwają towar w kierunku strefy kompletacji. Działają zgodnie z zasadą FEFO – produkty z najkrótszym terminem ważności trafiają do klienta jako pierwsze.

Regały paletowe, choć prostsze w budowie, są niezastąpione przy składowaniu większych ładunków. Umożliwiają przechowywanie towarów na paletach, a zintegrowane z systemami informatycznymi w magazynie zapewnią wydajny przepływ towarów według metody FEFO. Poniżej znajdziecie zdjęcie prezentujące właśnie ten system składowania.

Podsumowanie – czy FEFO to strategia dla Twojej firmy?

Czas odpowiedzieć na kluczowe pytanie: czy strategia FEFO (First Expired, First Out) sprawdzi się w Twoim biznesie? FEFO jest ważna w sektorach, gdzie data ważności to nie formalność, lecz realny wyznacznik jakości.

Często zasada „pierwsze traci ważność, pierwsze wychodzi” nie tylko ogranicza straty, ale też zwiększa bezpieczeństwo konsumentów.

Wdrożenie FEFO to konkretne zmiany w codziennej pracy magazynu. Zanim podejmiesz ten krok, warto ocenić, czy Twoje zaplecze logistyczne jest gotowe na taką transformację.

Na co zwrócić uwagę? Najważniejsze aspekty to:

• uporządkowana przestrzeń magazynowa – umożliwia łatwe zarządzanie towarami według dat ważności,
• system informatyczny – powinien umożliwiać precyzyjne śledzenie dat przydatności produktów,
• przeszkolony zespół – pracownicy magazynu muszą znać zasady FEFO i umieć je stosować w praktyce.

Dobrym punktem wyjścia będzie audyt infrastruktury magazynowej. Pozwoli on zidentyfikować mocne strony oraz obszary wymagające poprawy. Czasem wystarczy kilka prostych zmian, by przygotować magazyn na nową strategię.