Koszty w logistyce – wiedza w pigułce

Zarządzanie przedsiębiorstwem obliguje właścicieli do ustalenia strategii rozwoju w taki sposób, by podejmowane czynności wpływały korzystnie na funkcjonowanie firmy i zapewniały jej przewagę konkurencyjną. Jedną z takich czynności jest prowadzenie bieżącej analizy dotyczącej rachunku kosztów logistycznych.

Czym są koszty w logistyce? Które ogniwa logistycznego łańcucha generują duże wydatki? Czy można je rozsądnie zoptymalizować, z korzyścią dla organizacji? Jak wykorzystać technologię i automatyzację, by uzyskać redukcję kosztów całkowitych, przy jednoczesnym zachowaniu opłacalnej marży z zysku? Zapraszamy do lektury.

Koszty w logistyce – definicja

Analizując wiele dostępnych definicji opisujących koszty logistyczne, jedną z najczęściej cytowanych jest ta, którą przedstawił M. Kufel w latach 90 ubiegłego wieku. Przypisał on nakłady wynikające z logistyki do wydatków przekazywanych w organizacji na przepływ materiałów. Zauważył, że są to głównie koszty przedstawiające „pieniężne odzwierciedlenie celowego zużycia substancji majątkowej przedsiębiorstwa wywołanego planowaniem, realizacją i kontrolą poza technologicznych procesów przemieszczeń w czasie i przestrzeni wszystkich form materiałów”. Na tej podstawie można uznać, że rachunek kosztów w logistyce to suma wszystkich wydatków ponoszona przez przedsiębiorstwo w trakcie przemieszczania się wyrobu w łańcuchu logistycznym, od momentu pozyskania surowca do produkcji określonego dobra, aż po moment dystrybucji gotowego towaru do ostatecznego nabywcy.

Podział kosztów w logistyce

Koszty logistyczne są ściśle związane z usługami odbywającymi się wewnątrz łańcucha logistycznego, a zaliczamy do nich:

• transport,
• tworzenie zapasów,
• magazynowanie,
• pracę ludzką.

Koszty transportu w logistyce

To wydatki, które dotyczą przepływu towarów z miejsca pochodzenia do określonych punktów docelowych. Transport jest uważany za najdroższą składową łańcucha, ponieważ występuje na każdym etapie: podczas transferu surowców do produkcji, przy przemieszczaniu produktów do magazynu oraz w trakcie dostaw końcowych, bezpośrednio do klientów lub pośrednio do kolejnych centrów dystrybucyjnych.

Wydatki w tym sektorze obejmują m.in. koszty paliwa, opłaty drogowe, pensje dla kierowców, naprawy pojazdów i ich serwis.

Dobrą praktyką, pomagającą obniżyć wydatki, jest przeprowadzenie szczegółowej analizy tras, porównanie ofert transportu i możliwości konsolidacji przesyłek tak, by zapobiec sytuacji niedostatecznego wykorzystania przestrzeni wewnątrz pojazdu i w rezultacie pustych przejazdów. Istotny jest też wybór najlepszego środka transportu, dopasowanego do rodzaju ładunku.

Koszty zapasów w logistyce

To wydatki związane z zachowaniem w firmie ciągłości wytwórczej. Wyróżnia się zapasy bieżące, zużywane aktualnie do produkcji oraz zapasy sezonowe, gromadzone w celu zaspokojenia cyklicznego, lecz zwiększonego zapotrzebowania konsumentów. Dodatkowo przedsiębiorstwo może składować zapasy spekulacyjne, czyli takie, które gromadzi się w związku z prognozami dotyczącymi wzrostu cen.

Może cię zainteresować – Przewodnik po zarządzaniu zapasami magazynowymi.

Koszty związane z utrzymaniem zapasów to m.in. magazynowanie i zapewnienie im bezpiecznych warunków przechowywania, jak również ponoszenie nakładów pieniężnych związanych z ich ewentualnym starzeniem i utylizacją.

Koszty magazynowania w logistyce

To wydatki ściśle związane z gromadzeniem zapasów, ale także te dotyczące opłat eksploatacyjnych, tj. koszty z tytułu wynajmu powierzchni magazynowej, zużycia wody, prądu, gazu, ubezpieczenia. Kolejne nakłady finansowe korespondują z utrzymaniem urządzeń magazynowych, czyli wózków widłowych i systemów regałowych magazynowych w dobrym stanie technicznym. Regularna konserwacja oraz serwis pojazdów i eksperckie przeglądy regałów pozwalają z wyprzedzeniem wykryć oraz naprawić usterkę nie powodując awarii, która może wpłynąć na dłuższe wyłączenie urządzeń z użytkowania.

Koszty pracy ludzkiej w logistyce

Na każdym etapie łańcucha dostaw ważna jest praca wykwalifikowanych pracowników, a utrzymanie ich to także jeden z podstawowych kosztów przedsiębiorstwa. Mając na uwadze końcowy wynik działania firmy, czyli gotowy produkt, który trafia do odbiorcy, jakość pracy zaangażowanego personelu jest kluczowa. Dlatego warto inwestować w kapitał ludzki poprzez szkolenia, audyty, kursy czy wykłady i dać swoim pracownikom możliwość rozwoju kompetencji.

Automatyzacja systemu magazynowego a koszty w logistyce

Wykorzystanie automatyki magazynowej, nawet tylko pewnych procesów logistycznych, jest głównym czynnikiem pozwalającym redukować zbędne koszty w firmie oraz zapewnia wzrost produktywności przyczyniając się do rozwoju organizacji. Pomimo tego, że na początkowym – wdrożeniowym – etapie wiąże się z ewentualnością zwiększenia kosztów, to w dalszej perspektywie, głównie dzięki dużej wydajności oraz redukcji liczby błędów, zapewnia oszczędność nie tylko w kwestii finansowej, lecz również czasowej.

Przykładem wykorzystania technologii jest system automatyzacji działań z zakresu ładunku i rozładunku towaru Q-Loader, który wpływa na szybkość procesów odbywających się w doku magazynowym. Dzięki implementacji tego rozwiązania automatycznego możliwy jest m.in. bezosobowy, a zatem bezpieczniejszy i szybszy, załadunek i rozładunek naczepy tira.

Kolejnym przykładem efektywnego użycia automatyzacji jest magazyn automatyczny Q-Line, który przyczynia się do zwiększenia powierzchni przechowywania, ale bez fizycznej rozbudowy obiektu. Pełna optymalizacja gęstości składowania jest możliwa, gdyż system ten automatycznie wykonuje zadania związane z magazynowaniem bez konieczności udziału człowieka więc nie ma potrzeby wyznaczania odpowiedniej szerokości korytarzy roboczych, zakupu wózków widłowych oraz szkolenia operatorów.

Nowoczesna technologia a koszty w logistyce – podsumowanie

Powyższe przykłady działania systemów automatycznych mogą działać jeszcze efektywniej jeżeli zastosujemy zintegrowany system WMS, który nie tylko da możliwość raportowania działań do aplikacji web, co zapewni całodobowy monitoring wykonywanych czynności i stopień realizacji zadań, ale też usprawni pracę magazynierów i osób zarządzających obiektem logistycznym.

Dzięki wykorzystaniu nowoczesnej technologii możliwa jest stała kontrola stanów magazynowych, daty przydatności składowanych jednostek, przepływu towarów oraz bardziej precyzyjną obsługę klienta poprzez minimalizację błędów wynikających z powtarzalnej pracy człowieka, a co za tym idzie, znaczna redukcja kosztów w logistyce.