Co to jest infrastruktura logistyczna?

Infrastruktura, czyli fizyczna i ekonomiczna podstawa każdego społeczeństwa, jest tym, co zapewnia sprawne funkcjonowanie kraju. Infrastruktura logistyczna to duży element tej skomplikowanej układanki, który ma znaczny wpływ na naszą codzienną egzystencję.

Terminu infrastruktura po raz pierwszy użyto pod koniec lat 80. XIX wieku. Słowo to pochodzi z języka francuskiego, i oznacza infra – poniżej, i structure – budowa, układ. Całość, można określić jako podbudowę, podłoże, a mianem tym oznaczyć podstawowe struktury i urządzenia fizyczne oraz organizacyjne potrzebne do funkcjonowania społeczeństwa. Infrastruktura to również fundament, na którym zbudowana jest struktura każdej gospodarki.

W tym artykule znajdziecie definicję infrastruktury logistycznej, poznacie jej poszczególne elementy i dowiecie się dlaczego przedsiębiorstwa lokują swoje zasoby w duże centra operacyjne – zapraszamy do lektury!

Infrastruktura logistyczna – definicja

Infrastruktura logistyczna to swoisty łańcuch wartości obejmujący trzy podstawowe elementy składowe – transport, magazynowanie i usługi o wartości dodanej. W oparciu o te elementy w ciągu ostatnich dziesięcioleci nastąpiła transformacja branży logistycznej z 2PL do 3PL. Mocno rozwinęła się także koncepcja logistyki 4PL, która obejmuje 3PL wraz ze wsparciem informatycznym i zarządzaniem łańcuchem dostaw jako część swojej oferty usług, a wraz z dynamicznym rozwojem e-Commerce coraz większą popularność zyskuje 5PL.

Infrastruktura logistyczna stanowi kręgosłup wszelkich systemów logistycznych i sama powinna być definiowana jako system. Oprócz infrastruktury transportowej coraz większego znaczenia dla logistyki nabiera suprastruktura obejmująca lokalizacje logistyczne i nieruchomości oraz infrastruktura telekomunikacyjna.

Elementy infrastruktury logistycznej

Elementy infrastruktury logistycznej pomagają wyjaśnić, jakie działania i procesy logistyczne są podejmowane w łańcuchu dostaw.

Na infrastrukturę logistyczną składa się pięć elementów:

• Infrastruktura transportowa – w skład infrastruktury transportowej wchodzą wszelkie środki transportu drogowego, morskiego czy lotniczego, ale także rurociągi, sieć linii elektroenergetycznych itp.
• Infrastruktura magazynowa – w jej skład wchodzą przede wszystkim zabudowania magazynowe, wszelkie środki transportu wewnątrzmagazynowego, regały, urządzenia magazynowe, automaty, itp.
• Ochrona produktów – tutaj wiodącą rolę odgrywają opakowania, które stanowią zabezpieczenie oraz – odpowiednio zaprojektowane – ułatwiają transport produktów.
• Infrastruktura informatyczna – obejmuje wszelkie środki gromadzenia i przetwarzania informacji takie jak sprzęt komputerowy czy oprogramowanie.

Infrastruktura transportowa

Głównym elementem logistyki, który większość bez trudu rozpoznaje, jest transport. Infrastruktura transportowa obejmuje wszystkie rodzaje transportu, w tym pojazdy drogowe, pociągi towarowe, transport lotniczy i morski, a także terminale takie jak porty morskie, porty lotnicze, dworce kolejowe i autobusowe. Do infrastruktury transportowej zaliczymy również sieć ulic i dróg dla pojazdów kołowych, dróg dla pojazdów szynowych czy śródlądowych szlaków wodnych. Bez transportu towary nie byłyby w stanie przejść z jednego etapu na drugi w łańcuchu dostaw.

Infrastruktura magazynowa

Infrastruktura magazynowa ma za zadanie umożliwić stały dopływ produktów dostarczanych przez producentów. Producenci muszą działać z najwyższą wydajnością, ale konsumenci zwykle nie żądają towarów w takim samym tempie, w jakim je dostarcza producent. Zwykle występuje nierównowaga między podażą, która najczęściej jest stała, a popytem, który może być nieprzewidywalny. Odpowiedzią jest przechowywanie nadwyżek wyprodukowanych przez producenta, dopóki nie będą potrzebne konsumentom. Aby to osiągnąć, potrzebne są budynki magazynowe, a te z kolei wymagają specjalistycznego sprzętu magazynowego, takiego jak regały magazynowe lub automatyka oraz sprzętu do transportu materiałów, czyli np. wózków widłowych do przemieszczania towarów w magazynie oraz załadunku i rozładunku samochodów ciężarowych.

Opakowania

Jedną z kluczowych zasad logistyki jest dbałość o stan produktu, dlatego opakowanie jest jej istotną częścią. Logistyka opakowań to podobszar logistyki, który stanowi swoisty łącznik między produkcją a dystrybucją. Oprócz materiałów opakowaniowych logistyka opakowań zajmuje się również odpowiednimi procesami i strukturami pakowania. Ważna jest również unifikacja opakowań, ponieważ ułatwia przechowywanie i transport. Najłatwiejszym do przenoszenia i przechowywania kształtem opakowania jest sześcian, więc próbuje się przekształcić wszystkie różne rozmiary i kształty produktu, aby zapakować je tak ciasno, jak to możliwe, w obrębie kształtu prostopadłościanu. Opakowanie nie tylko zapewnia płynną podróż z węzła dystrybucyjnego do drzwi konsumenta, ale również odgrywa niezastąpioną rolę na wszystkich innych etapach procesu logistycznego. Nowe trendy w handlu elektronicznym i logistyce mają duży wpływ na producentów opakowań, co z dnia na dzień sprawia, że logistyka opakowań staje się coraz bardziej złożona.

Infrastruktura informatyczna

Wiele systemów informatycznych jest często określanych mianem infrastruktury informatycznej i obejmuje elementy takie jak sprzęt i oprogramowanie, komponenty sieciowe, systemy operacyjne i urządzenia do przechowywania danych, stanowiąc krytyczną funkcję w określonych środowiskach biznesowych. Bez infrastruktury informatycznej (IT), firmy mają trudności z gromadzeniem, udostępnianiem i przenoszeniem danych w sposób, który zapewnia bezpieczeństwo i wydajność w miejscu pracy. Jeśli infrastruktura IT ulegnie awarii, wiele funkcji biznesowych nie będzie mogło być wykonywanych.

Infrastruktura logistyczna, a centra logistyczne

W ciągu ostatnich kilku dekad powstawanie centrów logistycznych stało się zjawiskiem masowym, które pojawiło się w wyniku globalnych procesów gospodarczych. Pisaliśmy już (tutaj), że działania logistyczne centrów logistycznych wykraczają daleko poza tradycyjny transport i magazynowanie, obejmując pakowanie, etykietowanie, montaż, zaopatrzenie, dystrybucję itp., dodają wartości produktom i generują przychody.

Centra logistyczne stanowią jeden z najważniejszych elementów gospodarki każdego kraju. Są one ważnym czynnikiem rozwoju gospodarczego, który wpływa na przepływ towarów i przyczynia się do zwiększenia efektywności kanału logistycznego, a także może mieć wpływ na rozwój miast lub regionów, w których są zlokalizowane. Centrum logistyczne jest częścią sieci logistycznej, a sam system logistyczny jest strategicznym ogniwem łączącym produkcję z rynkiem, czyli końcowymi użytkownikami.

Centra logistyczne składają się z infrastruktury, suprastruktury, zasobów ludzkich i technologii. Jako część łańcucha logistycznego, centrum logistyczne jest krótkoterminowym miejscem pobytu towarów, które są przywożone w jednym kontenerze, przepakowywane i ponownie pakowane, a następnie opuszczają je w ciągu kilku dni lub nawet godzin. Centra logistyczne są zazwyczaj zlokalizowane w jednym z dwóch miejsc: na terenach niezagospodarowanych – z niewielką ilością istniejącej zabudowy, aby zminimalizować zatory drogowe lub w sąsiedztwie istniejącej infrastruktury portowej, drogowej i/lub kolejowej – aby zminimalizować transport drogowy pomiędzy miejscem pochodzenia a miejscem przeznaczenia. W pobliżu centrów logistycznych drogi są odnawiane i poszerzane, aby obsłużyć zwiększony ruch samochodów ciężarowych. Budowane są także nowe połączenia drogowe lub nawet całe autostrady w celu zapewnienia przepływu towarów. Jeżeli centrum dystrybucyjne znajduje się w obrębie miasta, w pobliżu linii kolejowej i dróg, to zatory komunikacyjne muszą być kompensowane nowymi wiaduktami, przekierowywaniem ruchu ciężarówek z obszarów mieszkalnych lub innymi technologiami mającymi na celu zapewnienie ciągłego ruchu kontenerów, towarów i ludzi.

Centrum logistyczne stanowi zarówno element infrastruktury logistycznej, jak i siłę napędową jej rozwoju.

Jeden dzień bez infrastruktury logistycznej? Podsumowanie

O tym, że infrastruktura, a infrastruktura logistyczna w szczególności, jest kluczowym i najważniejszym elementem funkcjonowania całych narodów i gospodarek światowych, pisaliśmy na wstępie, ale żeby dobrze to sobie uświadomić, wystarczy wyobrazić sobie jeden dzień bez infrastruktury.

Co się stanie, gdy zabraknie nam tych wszystkich rzeczy, od których zależy dobrze funkcjonujące społeczeństwo? Potrzebujemy dróg, aby dostać się do pracy, do szkoły, miejsca wypoczynku. Infrastruktura dostarcza także energię elektryczną lub gaz do ogrzewania i chłodzenia naszych domów, zapewnia świeżą i bezpieczną żywność, zapewnia światło w ciemności. Dzięki infrastrukturze logistycznej możemy przechowywać i dostarczać niezbędnych dla naszego życia, życia zwierząt oraz wegetacji żywiących nas roślin – zasobów wody.